مرزهای همجواری فلسفه و کلام
مرزهای همجواری فلسفه و کلام

امیر دیوانی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، ، صفحه 7-26

https://doi.org/10.22096/ek.2023.555659.1455

چکیده
  اهتمام دانش کلام و فلسفه به موضوعاتی است که در قلمرو تجربه قرار نمی‌گیرند؛ مبدأ هستی و جهان‌های فراطبیعی از جملة این موضوعات‌اند. پرداختن به این دست از موضوعات، عقلی بودن این دو دانش و نیز همجواری آنها ...  بیشتر
خطای شناختاری عقل و راه مصون ماندن از آن از منظر ابن‌سینا
خطای شناختاری عقل و راه مصون ماندن از آن از منظر ابن‌سینا

احمد ابراهیمی؛ امیر دیوانی

دوره 8، شماره 1 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 181-204

https://doi.org/10.22096/ek.2022.535149.1387

چکیده
  خطا به عنوان منشأ شک‌گرایی از دیرباز مورد توجه معرفت‌شناسان بوده است. فیلسوفان مسلمان مانند ابن‌سینا اگرچه به طور مستقل این بحث را مطرح نکرده‌اند، ولی در ضمن مباحث فلسفی خود در موارد مختلف به این مسأله ...  بیشتر
توصیف، تحلیل و تبیین معرفتی وحی در اندیشه فارابی
توصیف، تحلیل و تبیین معرفتی وحی در اندیشه فارابی

مهدی رضازاده جودی؛ امیر دیوانی

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، ، صفحه 141-160

https://doi.org/10.22096/ek.2022.530554.1365

چکیده
  در تفکر فارابی، قوای ناطقه و متخیله بیشترین کارکرد را در ادراکات وحیانی ایفا می‌کنند. فارابی وحی را حاصل اتصال قوه ناطقه نبی به عقل فعال و دریافت معقولات از آن دانسته، معتقد است نبی با طی مراتب عقلانی، ...  بیشتر
تقریری از اصالت ماهیت و وجود
تقریری از اصالت ماهیت و وجود

امیر دیوانی

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 107-128

https://doi.org/10.22096/ek.2021.131889.1243

چکیده
  مابعدالطبیعه یا فلسفه‌ی اولی، به مثابه‌ی دانش کلی و به مثابه‌ی بنیاد دانش‌ها، عهده‌دار بحث از چیستی و هستی (= ماهیت و وجود) و احکام آن‌هاست. پرسش از چیستی‌ها و هستی‌های خاص و پاسخ به آن‌ها پرسش و پاسخ ...  بیشتر
محدودة شناخت از نفس از دیدگاه ابن‌سینا و کانت
محدودة شناخت از نفس از دیدگاه ابن‌سینا و کانت

زینب حاجی پور؛ امیر دیوانی

دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 61-78

https://doi.org/10.22096/ek.2016.26452

چکیده
  این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا ماهیت و وجود نفس از دیدگاه ابن‌سینا و کانت قابل شناخت است. به نظر می‌رسد ابن‌سینا علم ما به وجود نفس خود را، حضوری و نسبت به ماهیت نفس، با واسطه و از طریق ...  بیشتر
سکوت عقلی
سکوت عقلی

امیر دیوانی

دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 3-20

https://doi.org/10.22096/ek.2015.26263

چکیده
  از بحث‌های فلسفی مورد اهتمام در فلسفة اسلامی و فلسفة غرب مشخص کردن مرزهای شناخت عقل انسانی از واقع است. به تبع مرزهای وجودی عقل در شناخت، مرزهای سخن و گفتار عقل در مقام اخبار از واقع به میان می‌آید. در ...  بیشتر
ابعاد اخلاقى پژوهش علمى
ابعاد اخلاقى پژوهش علمى

نیکلاس رشر؛ امیر دیوانی

دوره 0، شماره 1 ، دی 1380، ، صفحه 65-86

چکیده
  علم و اخلاق همیشه در نزد بشر منزلت ویژه ای داشته است. غالبا چنین انگاشته می شود که نقش آفرینان حوزه علم، یعنی دانشمندان، همواره در محدوده کار خود فقط به آنچه هست نظر دارند و نسبت به آنچه باید باشد دغدغه ...  بیشتر