فهیمه خوشنویسان؛ زینب شکیبی؛ سیدعلی علم الهدی؛ جلال پیکانی
چکیده
ویتگنشتاین با نگاه زبان‌شناختی به باورهای دینی و کیرکگارد با نگاه متعارض به گزاره‌های دینی جزء ایمان‌گرایان قلمداد می‌شوند. پلانتینگا رویکرد برون‌گرایانه و اعتمادگرایانه دارد. وی در سازوکار رسیدن ...
بیشتر
ویتگنشتاین با نگاه زبان‌شناختی به باورهای دینی و کیرکگارد با نگاه متعارض به گزاره‌های دینی جزء ایمان‌گرایان قلمداد می‌شوند. پلانتینگا رویکرد برون‌گرایانه و اعتمادگرایانه دارد. وی در سازوکار رسیدن به معرفت‌شناسی عام خود ابتدا از عملکرد قوای صحیح معرفتی و معرفت تضمین‌شده سخن می‌گوید و سپس با این مبانی وارد معرفت‌شناسی دینی می‌شود. پلانتینگا در معرفت‌شناسی دینی دارای رویکرد فضلیت‌محوری است. فضیلت‌مندی باورهای ناشی از حس الوهی، به خاطر پایه و یقینی‌بودن این قوه است. استدلال بر اساس پایه‌بودن باورهای دینی ما را به ایمان‌گرایی رهنمون می‌کند. او از پایه‌بودن باورهای حاصل از حس الوهی، معرفت طبیعی خداوند را نتیجه می‌گیرد. این شناخت، طبیعی، غیر عقلانی، موثق و تضمین‌شده است. پلانتینگا در تجربة دینی نیز ایمانگرایانه عمل کرده است؛ زیرا باورهای دینی حاصل از تجربة دینی باورهایی پایه و خطاناپذیر هستند؛ بنابراین اعتقاد به خداوند هم به نحو پایه و بدون استدلال پذیرفته می‌شود. پلانتینگا با آنکه در ظاهر به ایمان‌گرایی اعتراف نمی‌کند و چنین ادعایی را قبول ندارد، ایمان‌گرابودن وی از لوازم پذیرفتن نظریاتش است و بدون قائل شدن به ایمان‌گرایی میتوان گفت دستگاه و ساختار معرفت‌شناسی دینی او به درستی طرح‌ریزی نشده است.
