حجت منگنه چی
چکیده
رابطة خداوند با جهان و موجودات آن، رابطة ایجادی بوده و او فاعل و خالق نظام امکانی است. در تبیین چگونگی این فاعلیت، میان مشهور متکلمان و فیلسوفان اختلاف‌نظر کلی وجود دارد. در این میان، اختلاف‌نظر دیگری ...
بیشتر
رابطة خداوند با جهان و موجودات آن، رابطة ایجادی بوده و او فاعل و خالق نظام امکانی است. در تبیین چگونگی این فاعلیت، میان مشهور متکلمان و فیلسوفان اختلاف‌نظر کلی وجود دارد. در این میان، اختلاف‌نظر دیگری نیز مشاهده میشود که در یک سوی آن دیدگاه فیلسوفان و در سوی دیگرش برخی آیات و شماری از روایات قرار گرفته است که ناسازگاری را نشان میدهد، زیرا برخلاف نظر فیلسوفان که علم خداوند را یگانه منشأ صدور فعل میدانند، در قرآن به صورت پراکنده و در شماری از روایات به روشنی به این معنا توجه شده است که ایجاد موجودات به طی شدن مراتب و مراحلی بستگی دارد. مسئله این است که چگونه میتوان این کثرت را (اگر خارجی باشد) با اصول عقلی ناظر به مرتبة خاص وجود خداوند سازگار دانست؟ در این نوشتار کوشیدم تا نشان دهم یافتههای فلسفی، به ضمیمة برخی آموزههای دینی، این ناسازگاری را برطرف میکند.
