مصطفی زالی؛ بهنام اخگر
چکیده
مفسران برساخت‌گرای اخلاق کانت مدعی‌اند که تمام ارزش‌ها و هنجارهای اخلاقی وابسته به کنشگران است و ارادة نیک ارزش‌های اخلاقی را وضع می‌کند. مفسران واقع‌گرای اخلاق کانت مدعی‌اند که اراده و خودآیینی ...
بیشتر
مفسران برساخت‌گرای اخلاق کانت مدعی‌اند که تمام ارزش‌ها و هنجارهای اخلاقی وابسته به کنشگران است و ارادة نیک ارزش‌های اخلاقی را وضع می‌کند. مفسران واقع‌گرای اخلاق کانت مدعی‌اند که اراده و خودآیینی آن در ناسازگاری با واقع‌گرایی اخلاقی نیست، زیرا دستکم برخی ارزش‌ها وجودی مستقل از کنشگران دارند. در این تلقی، معمولاً تحلیل دقیقی از ارادة نیک داده نمیشود و نقشی حاشیهای پیدا می‌کند. برخلاف این دو تفسیر، در این مقاله با روشی تفسیری، با تبیین معنای بنیادین ارادة نیک، از سازگاری ارادة نیک کانت با واقع‌گرایی اخلاقی بحث میکنیم، به نحوی که نقش کلیدی ارادة نیک حفظ شود. بنیان ارادة نیک خودآیینی است. از یک سو، خودآیینی شرط صوری واقعیتهای اخلاقی است و از سوی دیگر، غایت فی‌نفسه بنیان مادی ارادة نیک است؛ بنابراین میتوان ارادة نیک را مطابق با واقع‌گرایی دانست، زیرا ارادة نیک کارکردی صوری دارد و بنیان مادی آن نیز، ارزشی ذاتی و واقعی است.
