فیلسوفان مسلمان در معنای حرکت در مقوله (جوهر و اعراض) احتمالات و تفسیرهای مختلفی را بیان کرده‌اند. در میان آن‌ها دو تفسیر، از اهمیت بیشتری برخوردار است. بر اساس یک تفسیر که در این مقاله از آن به تلقی سینوی ...
بیشتر
فیلسوفان مسلمان در معنای حرکت در مقوله (جوهر و اعراض) احتمالات و تفسیرهای مختلفی را بیان کرده‌اند. در میان آن‌ها دو تفسیر، از اهمیت بیشتری برخوردار است. بر اساس یک تفسیر که در این مقاله از آن به تلقی سینوی از حرکت در مقوله یاد شده است، حرکت، حالتی از حالات جسم است و نباید آن را به معنای سیال بودن جوهر یا عرض دانست. مطابق این تلقی، حرکت در جوهر که معنایی جز سیال بودن جوهر ندارد، محال است. بر اساس تفسیری دیگر که در این مقاله از آن به تلقی صدرایی تعبیر شده است، حرکت، چه در جوهر و چه در عرض، حاکی از گونهای از وجود است و وجود را به ثابت و سیال تقسیم میکند. این تلقی از حرکت، از نظر گروه نخست، از یک نگاه، فاقد ملاک اینهمانی و در نتیجه، ناقض خود است و از نگاهی دیگر، مستلزم جمع بین «اینهمانی» و «این نه آنی» به صورت تناقضآمیز است. گروه دوم با کاویدن واقعیت وجودی حرکت، آشکار میسازند که میتوان حرکت در جوهر و عرض را به معنای سیال بودن و نا آرام بودن آن‌ها و حاکی از گونه وجود دان است و ملاک «اینهمانی» و «این نه آنی» را بدون اینکه به تناقضگویی بیانجامد از نحوه وجود آن بیرون کشید.
در این مقاله نخست منطق اینهمانی را معرفی میکنیم, سپس ضمن تقریر مشکلی درتعبیر اینهمانی, راه حل گوتلوب فرگه را در حل آن از طریق تمایز معنی و مصداق در اسامی شرح میدهیم، آنگاه با بیان تفاوت اسم خاص و وصف ...
بیشتر
در این مقاله نخست منطق اینهمانی را معرفی میکنیم, سپس ضمن تقریر مشکلی درتعبیر اینهمانی, راه حل گوتلوب فرگه را در حل آن از طریق تمایز معنی و مصداق در اسامی شرح میدهیم، آنگاه با بیان تفاوت اسم خاص و وصف خاص به مسئلة اینهمانیهای ضروری پرداخته, و آراء کریپکی را در وجود جملههای تجربی ضروری بررسی میکنیم. درپایان, با ذکر اشتباه متداولی در فهم نکتهای منطقی, راه رفع آن را نشان میدهیم. در این مقاله برای نخستین بار به سابقة برخی از این مسائل در آثار فیلسوفان ایران نیز به اجمال اشاره میکنیم.
