مراحل داوری مقاله در دوفصلنامه هستی و شناخت

اصول اخلاقی انتشار مقاله

ب) اصول اساسی اخلاقی داوری مقالات برای داوران نشریه

1. داوران صرفاً ­باید مقالاتی را جهت داوری بپذیرند که در حوزة تخصص آنها قرار می­ گیرد.

2. در هنگام داوری مقالات، احترام به اختلاف سلیقه و نظر در بررسی موضوعات بسیار مهم است. مقاله به صرف این که نظری مخالف با نظر علمی داور را تبیین و بررسی می ­کند، نباید مورد نقد قرار بگیرد.

3. داوران متعهد هستند تا نتایج تحقیقات و پژوهش­ های مقالات مورد داوری را تا پیش از انتشار آن ها توسط نویسنده، نزد خود به صورت کاملاً محرمانه حفظ نمایند.

 4. داوران منافع همسو و یا نقض منافع شخصی خود را نسبت به متن مورد داوری، باید به اطلاع سردبیر نشریه برسانند.

 5. داوران در بررسی خود، ریشه های ملّیتی، مذهبی، قومی، فرهنگی و اقتصادی نویسنده مقاله و یا متن مقاله را موثر نمی ­دانند.

6.داوران باید اکیداً از اظهار نظر و بررسی­ های توهین­ آمیز و افترا به نویسنده/نویسندگان مقاله خود­داری کنند.

7. داوران در بررسی خود و نقد و داوری مقاله می­ بایستی تا نهایت امکان عدالت و اخلاق علمی را رعایت کنند.

ب-1) اصول اساسی در هنگام پذیرش داوری مقالات

1. داوران متعهدند بررسی اولیه مقاله را برای پذیرش یا عدم پذیرش داوری در کوتاه ­ترین زمان صورت دهند. به خصوص اگر توانایی یا تمایل به داوری مقاله ندارند.

2. داوران نشریه می ­باید از همان ابتدای ارسال مقاله برای داوری، حوزه­ های تخصصی خود را مشخص کرده و میزان تطابق متن ارسالی را با حوزه تخصصی خود به سردبیر اعلام کنند.

3. داوران بایستی تنها مقالاتی را جهت داوری بپذیرند که مطمئن باشند در چارچوب زمانی معین شده از سوی مجله یا مدت زمان مورد توافق قرار گرفته  با سردبیر نشریه، موفق به داوری و ارسال نظر خود خواهند شد.

4. داوران می­ بایست از ابتدا هرگونه منافع هم­سو یا متضاد شخصی و حرفه ای خود را با متن مقاله، مشخص و به اطلاع سردبیر برسانند. منظور از این منافع، آن دسته از اموری است که احتمال تاثیر آنها بر نظرات داوران در تایید و یا رد مقاله، وجود دارد.

5. داوران می­ بایست از همان ابتدا سردبیر را نسبت به هرگونه مشابهت و هم پوشانی بین مقاله ­های در دست بررسی و یا چاپ شده، متوجه سازد تا توانایی تصمیم­ گیری مناسب در اختیار وی قرار گیرد.

6. داوران نبایستی داوری مقالاتی را بپذیرند که خود مستقیماً و یا با واسطه بخشی از آن تحقیق (مقدماتی یا نهایی) را انجام داده اند.

7. داوران متعهدند درخواست داوری مقالات را در صورتی که متعقدند است توانایی انجام داوری منصفانه و بی طرف آن را ندارد، رد کنند.

8. داوران مقاله را تنها برای بدست آوردن دیدگاهی مطالعه و بررسی نخواهند کرد. ایشان پیش از داوری باید مطمئن شوند که توانایی ارائه یک بررسی و نقد صحیح را نسبت به موضوع و محتوای مقاله دارند.

9. داوران موظفند مقالات را بر اساس ضوابط و معیارهای علمی و مرتبط با دوفصلنامه هستی و شناخت داوری کنند. به همین دلیل اگر داوری مقاله واحدی را از دونشریه (یکی سابق و یکی فعلی) پذیرفته باشند، می بایست در نوبت دوم داوری، داوری مقاله باید بر اساسس ضوابط نشریه جدید صورت پذیرد و داوری قبلی خود را تکرار نکنند.

10. در صورتی که داوران بتوانند به هر طریقی، بر اساس متن مقاله یا هر وسیلة دیگر، نویسنده/نویسندگان مقاله را تشخیص دهند، برای جلوگیری از بروز تضاد منافع، می بایست از همان ابتدا این موضوع را به سردبیر مجله منتقل کرده تا تصمیمات لازم گرفته شود.

11. درصورتی که داوران شیوه­ ها و آیین نامه های داوری نشریه را، به هرصورت، قبول ندارند، نباید داوری مقالات را بپذیرند.

ب-2) اصول اساسی در هنگام داوری

1. داوران در داوری مقاله باید به نحوی عمل کنند که نتیجه بررسیِ کیفی، محتوایی، علمی و صوری مقالات بتوانند برای سردبیر و اعضای هیات تحریریه در تصمیم گیری کمک و راهنما باشند. از این رو نباید نتایج بررسی به صورت عبارات کلی و غیر دقیق، بدون ذکر موارد منعکس شود.

2. داوران موظفند تمام مقاله و ضمائم آن را به صورت کامل و دقیق مطالعه، بررسی، نقد و داوری کنند. از این رو از مطالعه  و داوری تنها بخش هایی از مقاله (معمولا چکیده، مقدمه و نتیجه گیری) به جد خودداری شود.

3. داوران می ­بایست مقالات را بر اساس مستندات علمی و استدلال های واضح، روشن، قابل بیان و مقایسه، بررسی و تحلیل کنند. این روند باید به صورتی پیگیری شود که در انتها تمام این مستندات و استدلال­ ها در اختیار سردبیر و بعضاً در اختیار نویسنده قرار گیرد. داوری ها باید به صورت کاملا منصفانه صورت بگیرد. داوران باید نظرات خود را به روشنی و مستدل بیان کنند و ایرادات نباید افترا آمیز باشد.

4. در هنگام داوری و نقد متن، توضیحات کافی و لازم جهت درک بهتر هم برای سردبیر و هم برای نویسنده به همراه ارجاع مصداق ­ها و شواهد مقاله در حاشیه متن و یا در برگی جداگانه ضمیمه شود. در ذکر این موارد، مصداق ­ها و موضوعات به صورت کاملا جزئی و دقیق بیان شود و از استفاده از عبارات و موارد کلی (همچون: این پژوهش قبلا صورت گرفته است؛ موارد نقض استدلال­ ها وجود دارد؛ مقاله کلاً مناسب است؛ دید نویسنده اصلاح شود؛ مقاله نیاز به اصلاحات کلی دارد و ...) خودداری شود.

5. داوران در تحلیل خود به صورتی عمل کند که در صورت لزوم بتوانند در جهت اثبات ادعای خود در باب بررسی و نقد مقاله حرکت کنند تا از این طریق سردبیر/هیات تحریریه را در اتخاذ تصمیمی عادلانه در باب مقالة مورد بررسی، حمایت و یاری نمایند.

6. داوران موظفند کلیه ارجاعات و استنادات مقاله را با منابع تطبیق دهند تا از صحت ارجاع و استناد و همچنین درست، صحیح، کامل و معتبر بودن منابع اطمینان حاصل کنند.

7. داوران در بررسی، تحلیل، نقد، رد و تایید مقالات نباید نظرات شخصی و سلیقه ­ای، ایده­ های مرتبط با به یک گرایش خاص فکری، ریشه های قومیتی و مذهبی، عوامل اختلاف برانگیز فرهنگی و امور انتفاعی/اقتصادی خویش را در نظر بگیرند. داوران نباید انتقادات شخصی از نویسندگان بیان کنند.

8. داوران موظفند در صورت تماس احتمالی نویسندگان مقالات مورد داوری، سردبیر مجله را از این موضوع آگاه کنند. (با توجه به اینکه دوفصلنامه هستی و شناخت سیاست بررسی و داوری دوسویه ناشناس را دنبال می کند)

9. داوری مقاله توسط شخص داور تعیین شده از سوی مجله باید صورت پذیرد. داور مقاله مجاز به تغییر داوری بدون هماهنگی با سردبیر نیست.

10. داوران موظفند هرگونه سرقت و انتحال علمی موجود در مقاله را در اولین فرصت به سردبیر نشریه اعلام کنند.

11. داوران موظفند تمام اطلاعات و یافته های یک پژوهش مورد داوری را کاملاً محرمانه تلقی کنند و تا زمان انتشار آن پژوهش، به هیچ وجه از آن بهره­ ای نبرند.

12. در صورت بروز دزدی اطلاعات توسط داور بر اساس این دستور العمل (صفحه 14) عمل خواهد شد.

13. داوران باید مقاله و متن مورد داوری را به همراه نظرات و بررسی های خود در چارچوب زمانی نشریه به اتمام رساند و بدون دلیل موجه این مدت را تمدید نکنند.

14. مدل داوری در دوفصلنامه هستی و شناخت: داوری قبل از انتشار، دو سویه ناشناس، دفتر نشریه میانجی و رابط بین داور و نویسنده است، داوری مقالات منتشر نمی شود و متن داوری مقالات متعلق به دفتر نشریه است.

 است

 * سیاهه مشخصات برخی از داوران همکار با دوفصلنامه هستی و شناخت *