نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد باقر قمی

دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

کانت در نقد قوه حکم نوعی از حکم را به عنوان حکم تأملی معرفی می‌کند که تا پیش از این اثر سابقه‌ای در آثار او نداشته است. او حکم تأملی را در مقابل حکم تعینی به عنوان حکمی که در آن کلی داده نشده است معرفی می‌کند. اما اگر حکم اندراج جزئی تحت کلی است، چگونه حکم تأملی بدون حضور کلی ممکن است؟ حکم تأملی چگونه می‌تواند یک حکم باشد؟ امکان حکم تأملی به گونه‌ای که کانت آن را تبیین می‌کند و تمام بحث حکم زیباشناختی را بر آن مبتنی می‌سازد بسیار مورد تردید قرار گرفته است. مسئله اصلی، امکان سازگاری این حکم با مبادی فلسفه نقد عقل محض است. در این مقاله تلاش می‌کنیم دریابیم اولاً، حکم تأملی به چه معناست و تا چه اندازه می‌تواند معنادار باشد و ثانیاً، این مفهوم تا چه اندازه در قالب نقد اول قابل تبیین است. بدین منظور، پس از بررسی مختصری در خصوص معنای حکم نزد کانت، ابتدا به بررسی تأمل و تأمل استعلائی در نقد اول می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که تأمل استعلائی در نقد اول تنها به عنوان بخشی از یک حکم تعینی قابل درک است و هرگز نمی‌تواند به عنوان قسمی از حکم در مقابل آن قرار گیرد. سپس به بررسی حکم تأملی چنانچه در نقد سوم تبیین شده است می‌پردازیم. آنچه از این بررسی حاصل می‌شود این است که حکم تأملی نه تنها با اصول فلسفه کانتی سازگار نیست بلکه به عنوان یک حکم نیز چندان قابل درک نیست.

کلیدواژه‌ها

• قوه حکم
• تأمل
• تأمل استعلایی
• حکم تأملی
• حکم تعینی

عنوان مقاله [English]

Mohammad Bagher Ghomi

نویسنده [English]

• Mohammad Bagher Ghomi

PhD student in Philosophy, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In the [Critique of the Power of Judgment], Kant introduces a new division of judgments. After dividing judgment into determinative and reflective judgments, he says that in the first we have a concept to subsume the particular under it while in the second we do not have such a concept. This definition of reflective judgment is not obvious. Most of the interpreters think that we cannot understand such a judgment, especially in accordance with Kantian principles in the first Critique. In this article we try to understand what constitutes a reflective judgment and what it would mean in the light of Critique of Pure Reason.
First, we look at the definition of judgment, reflection and transcendental reflection in the first Critique. Transcendental reflection, as we will see, is only a necessary part of what we can call it now "determinative judgment". Then in the third Critique we find that not only the reflective judgment is not consistent with first Critique`s principles but also its meaning is not fully intelligible. However, it has an important and functional role to play in the third Critique.

کلیدواژه‌ها [English]

• Faculty of Judgment
• Reflection
• Transcendental Reflection
• Reflective Judgment
• Determinative Judgment