دوفصلنامۀ علمی هستی و شناخت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فایل های مرتبط

راهنمای داوران

داوران سال جاری

برهان فرا-استقراء بدبینانه و واقع‌گرایی علمی: رویکردهای غیر ارجاعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، دپارتمان فلسفه، دانشگاه مفید، قم. ایران.

چکیده

بنا به برهانی موسوم به «معجزه نیست» (NM)، اگر هویاتِ به‌ویژه مشاهده‌ناپذیری که توسط نظریه‌های علمی ارائه و فرض می‌شوند، وجود نداشتند؛ یعنی اگر این نظریه‌ها گزارش‌گر (تقریباً) صادقی از عالم نبودند، موفقیت علوم به مانند نوعی معجزه بود. در مقابل، بنا به برهان «فرا-استقراء بدبینانه» (PMI) رابطه‌ای بین موفقیت یک نظریه در توضیح و پیش‌بینی، و صدق آن نظریه وجود ندارد. به عنوان شاهد این ادعا، لری لائودن فهرستی تقریباً طولانی از نظریه‌هایی ردیف می‌کند که به زعم وی، در گذشته موفق بودند، اما امروزه به عنوان نظریه‌های کاذب کنار گذاشته شده‌اند. در این مقاله، پس از توضیح دو برهان NM و PMI، نشان می‌دهیم که هیچ‌کدام از استدلال‌های واقع‌گرایان توان رد برهان PMI را به شکلی قاطع و فیصله‌بخش ندارند. نتیجۀ مقاله این است که اشکال مشترک همۀ این استدلال‌ها ناشی از رویکرد غیر ارجاعی آنها است؛ یعنی نشان نمی‌دهند که ترم‌های به‌کاررفته در نظریه‌های موفقِ گذشته به نوعی ارجاع‌دهنده به هویات عالم هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Pessimistic Meta-Induction Argument and Scientific Realism: The Non-Referential Approaches

نویسنده [English]

  • Mirsaeid Mousavi Karimi

Associate Professor, Department of Philosophy, Mofid University, Qom, Iran.

چکیده [English]

According to the “No Miracle argument” (NM), science’s predictive and explanatory success would be a miracle if the unobservable entities postulated by them did not exist; that is, if successful scientific theories were not approximately true descriptions of the world. On the contrary, according to “the Pessimistic Meta-Induction argument” (PMI), there is no relation between the success of a theory and its truth. To justify PMI, Larry Laudan provides a long list of past successful and yet false theories, which have been abandoned today. In this paper, first, the two arguments of NM and PMI are explained briefly. Then, it will be shown that the essential realists’ solutions to PMI cannot rebut this argument decisively. The paper concludes that the common problem of all these solutions is their non-referential approach, i.e., they do not demonstrate that the central terms of many past successful and yet false theories are still somehow referential.

کلیدواژه‌ها [English]

  • No Miracle Argument
  • Pessimistic Meta-Induction
  • Non-Referential Approach
  • Scientific Realism
مراجع
سیاهه منابع
الف- منابع فارسی:
اعتمادالاسلامی‌بختیاری، محمدمهدی. «واکاویِ توجیهِ معرفت‌شناختیِ استنتاجِ بهترین تبیین»، پایان‌نامه دکتری، اساتید راهنما: میرسعید موسوی‌کریمی و ابراهیم آزادگان، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، دانشکدۀ فلسفه علم، 1395.
مؤذن‌زاده، جهانگیر. تمایز مشاهده‌پذیر/مشاهده‌ناپذیر در فلسفه علم، پایان‌نامه دکتری، استاد راهنما: میرسعید موسوی‌کریمی. تهران: دانشگاه صنعتی شریف، دانشکدۀ فلسفه علم، 1395.
موسوی‌کریمی، میرسعید. «کیهان‌شناسی نوین، خلق از عدم و خلق مدام»، نامه علم و دین 4، شماره 3 و 4 (1379): 1-36.
موسوی‌کریمی، میرسعید. «آغاز جهان و کیهان‌شناسی نوین»، نامه مفید 7، شماره 1، شماره مسلسل 25 (1381): 209-238.
موسوی‌کریمی، میرسعید. «واقع‌گرایی علمی و تعین ناقص نظریه‌ها»، دوفصلنامۀ علمی - پژوهشی هستی و شناخت 7، شماره 1  (بهار و تابستان 1399):  7-46.
موسوی‌کریمی، میرسعید. درآمدی بر فلسفۀ زبان و زبان دین. قم: انتشارات دانشگاه مفید، 1400.
موسوی‌کریمی، میرسعید. «واقع‌گرایی علمی، واقع‌گرایی ساختاری و برهان فرا-استقراء بدبینانه»، فلسفۀ علم، سال ۱۲، شماره ۱ (بهار و تابستان 1401): 179-153.
موسوی‌کریمی، میرسعید. «برهان فرا-استقراء بدبینانه و واقع‌گرایی علمی: رویکردهای ارجاعی»، متافیزیک، سال چهاردهم، شمارۀ دوم،‌ پیاپی 34 (پاییز و زمستان 1401): 84 - 57.
موسوی‌کریمی، میرسعید، و سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلامی. «ارتباط مزیت‌های تبیین‌گر با یکدیگر و محدودیت ایراد هانگرفورد». ذهن 16، شمارۀ 63 (پاییز 1394): 131-164.
موسوی‌کریمی، میرسعید، و سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلامی. «استنتاج بهترین تبیین و ایراد گروه بد»، هستی و شناخت 2، شمارۀ 2 (1394): 111-131.
موسوی‌کریمی، میرسعید، و سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلامی. «واکاویِ ملاک‌های احتمالاتی در استنتاج بهترین تبیین»، دوفصلنامه منطق‌پژوهی 8، شمارۀ 2، شماره پیاپی 16 (پاییز و زمستان 1396):  25-48.
موسوی‌کریمی، میرسعید، و سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلامی. «ناتوانیِ احتمال‌گرایی در پاسخ به ”ایراد وُلتِر»، روش‌شناسی علوم انسانی 25، شمارۀ 98 (بهار 1398): 139-150.
موسوی‌کریمی، میرسعید، و جهانگیر مؤذن‌زاده. «معضل مشاهده‌ناپذیرها- دفاعی از تمایز مشاهده‌پذیر/مشاهده‌ناپذیر ون‌فراسن»، نشریۀ علمی-پژوهشی متافیزیک 51، دوره جدید، سال هفتم، شماره ۲۰ (پاییز و زمستان ۱۳۹۴): 65-44.
 
ب- منابع لاتین:
Bishop, Michael A. “The Pessimistic Induction, the Flight to Reference and the Metaphysical Zoo”, International Studies in the Philosophy of Science 17, no. 2, (2003): 161-178.
Boyd, Richard. “On the Current Status of Scientific Realism”, Erkenntnis 19, (1983): 45-90, reprinted in: The Philosophy of Science, ed. By: R. Boyd, P. Gasper, and J. D. Trout. Cambridge, MA: The MIT Press (1999):195-222.
Boyd, Richard. “Scientific Realism and Naturalist Epistemology”, in ms. Fodor,  J. (1968), Psychological Explanation. New York: Random House, 1981.
Brush, S. G. “Dynamics of Theory Change: The Role of Predictions”, in D. Hull, M. Forbes and R. M. Burian (eds.), PSA 1994, Vol. 2. Philosophy of Science Association, East Lansing, Michigan (1994): 133–145.
Carrier, M. “What is Wrong with the Miracle Argument”, Studies in History and Philosophy of Science 22, (1991): 23-36.
Cohnitz, Daniel and Marcus Rossberg. “Nelson Goodman”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2020 Edition), edited by Edward N. Zalta, available at: https://plato.stanford.edu/archives/sum2020/entries/goodman/
Cumminsky, D. “Reference Failure and Scientific Realism: a Response to the Meta-induction”, Brit. J. Phil. Sci. 43 (1992): 21-40.
Devitt, M. Realism and Truth. Princeton: Princeton University Press, 1997.
Diéguz-Lucena, Antonio. “Why Does Laudan’s Confutation of Convergent Realism Fail?”, Journal for General Philosophy of Science 37 (2006): 393-403.
Duhem, P. The Aim and Structure of Physical Theory (2nd ed.)  translated by P. Wiener, Princeton, NJ: Princeton University Press, [1914]1991.
Earman, John. Bayes or Bust? A Critical Examination of Bayesian Confirmation Theory. Cambridge, MA: MIT Press, 1992.
Hardin, C. L. & A. Rosenberg. “In defense of convergent realism”, Philosophy of Science 49 (1982): 604–615.
Henderson, Leah. “The Problem of Induction”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2020 Edition), edited by Edward N. Zalta. Available at: https://plato.stanford.edu/archives/spr2020/entries/induction-problem/
Hobbs, J. “A Limited Defense of the Pessimistic Induction”, Brit. J. Phil. Sci. 45(1994): 171–191.
Kitcher, P. The Advancement of Science. Oxford: Oxford University Press, 1993.
Kukla, André. Studies in Scientific Realism. Oxford: Oxford University Press, 1998.
Ladyman, James. Understanding Philosophy of Science. London: Routledge, 2002.
Lange, Marc. “Baseball, Pessimistic Inductions and the Turnover Fallacy”, Analysis 62, no. 276 (2002): 281-285.
Laudan, Larry. “A Confutation of Convergent Realism.” Philosophy of Science 48 (1981): 19-49.
Laudan, Larry. “Realism without the Real”, Philosophy of Science 51, no. 1 (Mar, 1984): 156-162.
Leplin, Jarett. “The Underdetermination of Total Theories”, Erkenntnis 47 (1997b): 203-215.
Leplin, Jarett. A Novel Defense of Scientific Realism. Oxford: Oxford University Pres, 1997a.
Lewis, Peter J. “Why the Pessimistic Induction is a Fallacy”, Synthese, 129 (2001): 371-380.
Maxwell, G. “The ontological status of theoretical entities”, in: Readings in the Philosophy of Science, edited by Baruch A. Brody, (1962/1970): 224-233. New Jersey: Prentice-Hall Inc.
McAllister, James W. “Scientific Realism and the Criteria for Theory-Choice”, Erkenntnis 38 (1993): 203-222.
McMullin, E. “A Case for Scientific Realism”, in: Scientific Realism, Jarrett Leplin (ed.). Berkeley: University of California Press, 1984.
Mousavi Karimi, Mirsaeid. “Adolf Grünbaum on the Steady-State Theory and Creatio Continua of Matter out of Nothing”, Zygon 46, no. 4 (December 2011): 857-871.
Mousavi Karimi, Mirsaeid. Scientific Realism and the Fundamentality of Existence, 2009. Avail. At: https://ethos.bl.uk/OrderDetails.do?uin=uk.bl.ethos.503882.
Musgrave, Alan (1988) “The Ultimate Argument for Scientific Realism”, in: Relativism and Realism in Science, Robert Nola (ed.). Kluwer: Dordrecht, (1988): 229–252.
Nagel, Thomas. The Last Word. Oxford: Oxford University Press, 1997.
Newton-Smith, W. H. The Rationality of Science. Boston: Routledge & Kegan Paul Ltd, 1981.
Niiniluoto, I. “Reference Invariance and Truthlikeness”, Philosophy of Science 64, no. 4. (1997): 546-554.
Niiniluoto, I. Critical Scientific Realism. Oxford: Clarendon Press, 1999.
Niiniluoto, I. Is Science Progressive? Dordrecht, Holland: D. Reidel Publishing Company, 1984.
Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 1971.
Poincaré, H. Science and Hypothesis. New York: Dover. Republication of the 1905 edition, Walter Scott Publishing Company, [1905] 1952.
Psillos, Stathis (1996) “Scientific Realism and the ‘Pessimistic Induction’ ”, Philosophy of Science 63, Supplement: Proceedings of the 1996 Biennial Meetings of the Philosophy of Science Association. Part I: Contributed Papers (Sep. 1996): 5306-5314.
Psillos, Stathis. “A Philosophical Study Of The Transition From The Caloric Theory Of Heat To Thermodynamics: Resisting the pessimistic meta-induction”, Studies in History and Philosophy of Science, Part A 25 (2) (1994):159-190.
Psillos, Stathis. Scientific Realism: How Science Tracks Truth. London: Routledge, 1999.
Putnam, H. Mathematics, Matter and Method. Cambridge: Cambridge University Press, 1975.
Putnam, H. Meaning and the Moral Sciences. Boston: Routledge & Kegan Paul, 1978.
Saatsi, Juha. “On The Pessimistic Induction & Two Fallacies”, Philosophy of Science 72 (December 2005): 1088–1098. Available at: HUhttp://philsciarchive. pitt.edu/archive/00001943/
Saatsi, Juha. “Reconsidering the Fresnel–Maxwell theory shift: how the realist can have her cake and EAT it too”, Stud. Hist. Phil. Sci. 36 (2005) 509-538.
Salmon, W. C. et al. Statistical Explanation and Statistical Relevance.
Smart J. J. C. Philosophy and Scientific Realism. London: Routledge & Kegan Paul, 1963.
Stanford, P. Kyle. “Pyrrhic Victories for Scientific Realism”, The Journal of Philosophy, Vol. C, no. 11 (November 2003): 553-572.
Weston, Thomas. “Approximate Truth and Scientific Realism”, Philosophy of Science 59, no 1 (1992): 53-74.
Weston, Thomas. “Approximate truth”, Journal of Philosophical Logic 16 (1987): 203–22.
Worrall, John. “Fresnel, Poisson and the 'White Spot': The Role of Successful Pre- diction in Theory-acceptance”, in D. Gooding et al (ed.), The Uses of Experiment. Cambridge: Cambridge University Press (1989a): 135–57.
Worrall, John. “How to Remain (Reasonably) Optimistic: Scientific Realism and the "Luminiferous Ether" ”, PSA: Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, Vol One: Contributed Papers (1994): 334-342.
Worrall, John. “Scientific Discovery and Theory-Confirmation”, in: J. Pitt (ed.), Change and Progress in Modern Science. Dordrecht: D. Reidel Publishing Company (1985): 301-331.
Worrall, John. “Scientific Realism and Scientific Change”, The Philosophical Quarterly 32, no. 128, Special Issue: Scientific Realism (Jul 1982): 201-231.
Worrall, John. “Structural Realism: The Best of Both Worlds?”, Dialectica 43 (1989): 99-124.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
دوفصلنامۀ علمی هستی و شناخت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 31 مرداد 1401
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار