نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشکده مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکترای فلسفه تطبیقی، واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه فلسفه دین، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

از جمله موضوعاتی که فلاسفه اهتمام زیادی به آن داشته اند چیستی سعادت انسان و نسبت لذت با آن است. سن توماس اکویناس در سنت فلسفه مسیحی، و صدرالمتالهین شیرازی در سنت فلسفه اسلامی به این موضوع پرداخته اند و معتقدند هرگاه انسان در خصیصه خود که قوه عقل است به فعلیت کامل رسید، و عالیترین معقول را تعقل کرد به سعادت رسیده است؛ و از آنجا که لذت را ادراک و نیل به چیزی که ملائم قوا است می دانند طبعا عالیترین و تام ترین لذت را هم خواهد داشت. ولی سن توماس لذت را از لوازم آن ادراک می‌داند، و ملا صدرا قائل به عینیت آن است. به تعبیر دیگر در ملا‌صدرا نفس ادراک تام و لذت تام یک حقیقت واحد‌اند که به دو اعتبار دو نام دارند؛ و در سن توماس دو حقیقت‌اند که یکی از مقوله فعل است و دیگری از مقوله انفعال و لذت بعنوان عرض خاص سعادت معرفی می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Pleasure in Aquinas and Mulla Sadraa’s theories of Happiness

نویسندگان [English]

  • Seyed Javad Miri 1
  • Seyed Mohamad Javad Banisaeed Langaroudi 2
  • AmirAbbas Alizamani 3

1 Associate Professor, Institute of Social Studies, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran.

2 PhD student in Comparative Philosophy, Research Sciences Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran.

3 Associate Professor, Department of Philosophy of Religion, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

One of most important issues discussed by philosophers is the nature of man’s happiness and its relationship with the pleasure. St. Thomas Aquinas in Christian tradition and Sadr al-Muta’allihin Shirazi in Islamic tradition has discussed in details this issue. Both of them maintain that man attains happiness when his intellect, as the Characteristic of human being, fulfills its potentials and apprehends the highest intelligibles. Also because they consider pleasure as the conception the things which are pleasant and agreeable to powers, man can reach the excellent and the most perfect pleasure through the perception of the highest intellects. Nonetheless they differ in that St. Thomas considers pleasure as concomitant to happiness and Mullasadra believes in the identity of the happiness and the pleasure. To put it in a different way, while St. Thomas categorizes the happiness and the pleasure respectively as action and affection, Mulla Sadra holds that these two concepts, though different with regard to their meaning, denotes a unique reality which is simultaneously both happiness and pleasure, so they are not included among the categories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Happiness
  • Pleasure
  • Conception
  • St. Thomas
  • Mulla Sadra
الف- کتب و مقالات
1- فارسی:
-        ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دارصادر.
-        جوهرى، اسماعیل بن حماد (1376 ق)، الصحاح، چاپ اول، بیروت: دارالعلم.
-        راس، ویلیام (1377)، ارسطو، ترجمه مهدی قوام صفری، تهران: فکر روز.
-        راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 ق)، مفردات ألفاظ القرآن، چاپ اول، بیروت: دارالشامیة.
-        شیرازی، صدرالدین محمد (1346)، الربوبیه، مشهد: دانشگاه مشهد.
-        شیرازی، صدرالدین محمد (1354)‏، المبدأ و المعاد، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
-        شیرازی، صدرالدین محمد (1361)، تفسیر القرآن الکریم، قم: بیدار.
-        شیرازی، صدرالدین محمد (1363)، مفاتیح الغیب، تهران: موسسه تحقیقات فرهنگی.
-        شیرازی، صدرالدین محمد (1375)، مجموعه رسائل فلسفی صدر المتالاهین، تهران: حکمت.
-        شیرازی، صدرالدین محمد (1391)، شرح اصول کافی، تهران: مکتبة المحمودی.
-        شیرازی، صدرالدین محمد (1410 ق)، الحکمة المتعالیه فی الاسفار العقلیة الاربعة، بی‏جا: دار الاحیاء التراث العربی.
-        غیبی، ولی (1390)، رابطه لذت و سعادت از دیدگاه اپیکور، ارسطو و ملاصدرا، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام، دانشکده الاهیات و معارف اسلامی.
-        مطهرى، مرتضى‏ (1384)، مجموعه آثار، تهران: صدرا.
-        مقیمی، گیتا (1388)، «بررسی تحلیل اراده و آزادی اراده از دیدگاه توماس آکوئیناس»، فصلنامه نامه مفید، شماره 36.
-        هاشمی، عمران (1390)، رابطه لذت و سعادت از دیدگاه ملاصدرا، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، دانشکده الاهیات و علوم اسلامی، آبان.
2- لاتین:
-         St. Thomas Aquinas (1968). Summa Theologiae: Volume 16, Purpose and Happiness, translated by Thomas Gibly, Cambridge: Cambridge University Press.
-         St. Thomas Aquinas, Contra Gentiles, Book 3, Providence: Part I, Q. 1-83. translated by Vernon J. Bourke, Aeterna Press.
-         Shorter Oxford English Dictionary
-         John F.Kramer (1958), The Metaphysical and Psycological Principles of Pleasure According to St. Thomas Aquinas, Chicago: Loyola University Chicago.
-         Jaison Ambadan Chacko Ambadan )2018(. Concept of Happiness in Summa Theologiae with Reference to Contemporary Psychological Studies, Duisburg: University Duisburg-Essen.
-         Joseph Stenberg )2016(. Aquinas on Happiness, Colorado: University of Colorado.
ب- سایت‏های اینترنتی
-         https://www.britannica.com/topic/eudaemonism#ref273308
CAPTCHA Image