نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده فلسفه، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

مباحث مربوط به خیر و شر، یکی از دشوارترین پرسمان‏ها در فلسفه و آیین الاهی است و همۀ ادیان به این مسئله اذعان دارند و از سویی هیچ‌کس وجود آن را رد نکرده است. ازاین‌رو، با نخستین نگاه وجود شر در پیکرۀ نظام هستی پدیدار شده و پلیدی خود را نشان می‌دهد؛ چراکه شر در واقع، نقطه مقابل نیکی‌هاست و با شکل‌گیری آن در میان انسان‌ها، ساختار زندگی آنان دچار نابسامانی‌ شده، به جامعه بشری آسیب می‌رساند. فیلسوفان و عالمان، این مسئله را با دو نگاه کلی بررسی کرده‏اند. گروهی از دانشمندان بر این باورند که این مسئله مربوط به قوانین طبیعت است و باید با توجه به قوانین طبیعت بررسی شود؛ بنابراین این مسئله یک امر مادّی به شمار می‏آید. گروهی دیگر پدیدۀ شر را در عالَم هستی با نگاه دینی و متافیزیکی تفسیر می‌کنند؛ در واقع از وجود شر، یک خوانش متافیزیکی ارائه می‌دهند و آن را به‌گونه‌ای به فعل خداوند پیوند می­زنند. این نوشتار بر آن است با رویکرد به تعریف ابن‏سینا از شر و تبیین مفهوم آن با توجه به دو تفسیر یادشده، به بررسی و تحلیل داده‌های آن بپردازد و حکمتِ وجودی شر را در نظام هستی آشکار و جایگاه آن را تبیین نماید.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Avicenian Philosophy and Interpreting the Place of "Evil" in the Order of Existence

نویسنده [English]

  • Muhammad (Jalaluddin) Maleki

Assistance Prof. at Philosophy Faculty, University of Religions and Denominations, Qom, Iran

چکیده [English]

The subject of evil and good is the most difficult problem in philosophy and divine religion and all religions acknowledge this, and no one has ever denied it. Hence, at first glance, the existence of evil appears in the figure of the order of being, and shows his filthiness; because evil is actually the opposite of goodness, and with the formation of evil among human beings, the structure of their lives becomes disoriented, and it damages human society. Philosophers and scholars have addressed this issue in two general terms. A group of scientists believe that this is a matter of the laws of nature, therefore, it must be studied according to the laws of nature, in this case, it must be seen as a material case. Another group interprets the phenomenon of evil in the universe with a religious and metaphysical view. In fact, they give a metaphysical reading of the existence of evil and link it somehow to the act of God. This article aims to, (incomplete)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Avicenian philosophy
  • Evil
  • Interpretation
  • Metaphysical
  • Material
  • views
-         ابن‌سینا، حسین ابن عبدالله (1379)، النّجاة من الغرق فی بحر الضلالات، ویرایش و دیباچه: محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-          ابن‌سینا، حسین ابن عبدالله (1400 ق)، رسائل، قم: انتشارات بیدار.
-         ابن‌سینا، حسین ابن عبدالله (1404 ق)، التعلیقات، تحقیق: عبدالرحمان بدوی، چاپ مصر، افست دفتر تبلیغات اسلامی قم.
-         ابن‌سینا، حسین ابن عبدالله (بی‌تا)، الالاهیات الشفاء، تحقیق و تقدیم: ابراهیم مدکور، مصر.
-         اسفراینی نیشابوری، فخرالدّین (1383)، شرحُ کتاب النّجاة لابن سینا، تحقیق: حامد ناجی اصفهانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
-         جلالی نائینی، محمدرضا (1384)، ثنویان در عهد باستان، تهران: انتشارات طهوری.
-         رازی، فخرالدین (1383)، شرح الاشارات والتنبیهات، تحقیق و تصحیح: علی‌رضا نجف‌زاده، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         رازی، فخرالدین (1966 م)، المباحث المشرقیّة فی علم الالاهیات والطبیعیات، تهران: مکتبة الأسدی.
-         سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1393)، الحکمة الاشراقیّة، کتاب حکمة الاشراق، تحقیق و تصحیح: محمد ملکی (جلال‌الدین) تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب (تعلیقات استاد علی عابدی شاهرودی).
-         شیرازی، صدرالدین محمد (1981 م)، الأسفار الأربعة، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
-         طوسی، خواجه‌نصیرالدین (1383)، شرح الاشارات و التنبیهات، تحقیق و تصحیح: حسن‌زاده آملی، قم: بوستان کتاب.
-         طوسی، خواجه‌نصیرالدین  (1403 ق)، شرح الاشارات و التنبیهات، تهران: دفتر نشر کتاب.
-         مازندرانی، ملاصالح (بی‏تا)، شرح اُصول کافی، تحقیق: ابوالحسن شعرانی.
-         مطهری، مرتضی (1372)، مجموعه آثار 7: درس‌های اشارات، نجات الاهیات شفا، تهران: انتشارات صدرا.
-         مولوی بلخی، جلال‌الدین محمد (1382)، مثنوی معنوی، تصحیح: نیکلسون، تهران: انتشارات هرمس.
-         نراقی، مهدی (1365)، شرح الالاهیات من کتاب الشفاء، به اهتمام: مهدی محقق، تهران: انتشارات مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل شعبۀ تهران.
CAPTCHA Image