نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد سعیدی‌مهر

استاد دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

یکی‌ از مسائل‌ فلسفی مهم‌ ‌ مرتبط با قانون‌ علیت‌، که‌ افزون‌ بر جنبة ‌فلسفی‌ از بهرة‌ کلامی‌ نیز برخوردار است‌، مسأله‌ «مناط نیاز به‌ علت» است‌. در این‌ باب‌ تاکنون‌ چهار نظریه‌ عمده‌ ارائه‌ شده‌ است‌ که‌ می‌توان‌ آنها را نظریة‌ وجود (یا نظریة‌ حسی‌)، نظریة‌ حدوث‌ (یا نظریة حدوثی‌)، نظریة‌ امکان‌ ماهوی‌ (یا نظریة ماهوی‌) و نظریة امکان‌ وجودی‌ (یا نظریة‌ امکان‌ فقری‌ یا فقر وجودی‌ ) نامید. در مقاله‌ حاضر, پس‌ از بررسی‌ بداهت‌ اصل‌ نیازمندی‌ ممکن‌ به‌ علت‌، چهار نظریه‌ یادشده‌ مورد نقد قرار گرفته‌ و تلاش‌ شده‌ است‌ که مبانی‌ فلسفی‌ نظریة‌ پنجمی‌ با عنوان‌ نظریه‌ حدوث‌ ذاتی‌، به‌ مثابة‌ نظریة ‌جایگزین‌، بیان‌ گردد. برای‌ این‌ منظور، پس‌ از شرح‌ تعاریف‌ و تفاسیر گوناگون‌ فیلسوفان ‌اسلامی‌ از حدوث‌ ذاتی‌ و ارائة‌ تعریف‌ مقبول‌، ادله‌ نگارنده‌ برای‌ ترجیح‌ این‌ نظریه‌ برنظریه‌های‌ پیشین‌ ارائه‌ می­شود.

کلیدواژه‌ها

• نیاز به‌ علت‌
• حدوث‌ زمانی‌
• حدوث‌ ذاتی‌
• امکان‌ فقری‌
• امکان‌ ماهوی

عنوان مقاله [English]

Essential Contingency and Need for Cause

نویسنده [English]

• Mohammad Saeedimehr

Professor in Philosophy and Islamic Theology

چکیده [English]

Among the important philosophical issues in relation to the “Causal Principle” which, to some extent, partakes of theology, in addition to its being of strong philosophical aspect, is the “yardstick of need for cause”. In this relation, four major views have been put forward which can be referred to as 1- the view of existence, 2- the view of contingence, 3- the view of essential possibility and 4- the view of existential possibility.
Having studied the self–evident quality of the principle of contingent beings’ need for cause, the  writer attempts to make some critical remarks on these views, explaining the philosophical foundations of a fifth view called’ the view of essential contingency’ as an alternative for the above-mentioned views. To do this, the writer explains in detail the widely accepted definitions and interpretations given for the essential contingency by the Muslim philosophers, giving some reasons for the preference of this new view over the older ones.

کلیدواژه‌ها [English]

• essential possibility
• need for a cause
• temporal contingency
• essential contingency