نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید محمد علی حجتی ¹
• علیرضا دست افشان ²

¹ دانشیار دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

² دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

پارادکسها از جمله موضوعات مهم و مسأله برانگیز در فلسفه و منطق به شمار می­روند.  دسته­ای از پارادکسها، پارادکسهای عمل عقلانی هستند: مسائلی که در آنها معمولا" دو حق انتخاب پیش روی ما قرار دارد که با یکدیگر ناسازگارند  و برای هر یک، دلایل عقلانی قانع کننده­ای وجود دارد. به این ترتیب, با تکافوی ادله، که وضعیتی پارادکسیکال است, روبه­رو می­شویم. از جمله مهم­ترین این پارادکسها می­توان از پارادکس نیوکومیاد کرد. هدف از مطالعة پارادکسها و تلاش برای حل آنها دفاع از عقلانیت است. در پارادکس نیوکوم با یک پیش­گو سرو کار داریم که تصمیم فاعل مسأله را پیش­گویی می­کند. ضمنا" بخشی از شرایط صورت مسأله به پیش­گویی فرد پیش­گو بستگی دارد. در این مسأله, با یک تعارض ظاهری بین دو اصل مهم تصمیم گیری، یعنی اصل رجحان و اصل مطلوبیت انتظاری, روبه­رو می­شویم؛ زیرا به نظر می­رسد که تصمیم فاعل مسأله و پیش­گویی فرد پیش­گو هرچند از نظر علی مستقل از یکدیگرند از نظر معرفتی به هم بستگی دارند. برای حل این پارادکس، ابتدا مکانیزمهای ممکن برای پیش­گویی آینده را بررسی می­کنیم و در هر حالت به حل مسأله می­پردازیم. نشان می­دهیم که قرائت علیت وارونه منطقا" ناممکن است و تنها قرائت ممکن، قرائت  علت مشترک می­باشد. سپس پارادکس نیوکوم را به دو حالت تفکیک می­کنیم: 1- مسأله علت مشترک با پیش­گوی خطاناپذیر و 2- مسأله علت مشترک با پیش­گوی خطاپذیر. نشان می­دهیم که در حالت نخست، هیچ تصمیم عقلانی وجود ندارد و در حالت دوم، تعارضی بین اصل مطلوبیت انتظاری و اصل رجحان وجود ندارد و تصمیم به انتخاب دو جعبه، تصمیم عقلانی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• پارادکس
• تصمیم (عمل) عقلانی
• پارادکس نیوکوم
• مطلوبیت انتظاری
• اصل رجحان
• علت مشترک
• علیت وارونه

عنوان مقاله [English]

Newcomb’s Paradox

نویسندگان [English]

• Seyed Mohammad Ali Hojatti ¹
• Alireza Dastafshān ²

¹ Associate Professor, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

² PhD student in philosophy at Tarbiat Modares University

چکیده [English]

Paradoxes have always been important and controversial issues in both philosophy and logic. Paradoxes of acting rationally establish a sub-class of paradoxes: Problems in which we usually encounter a dilemma of making one of two inconsistent decisions, while there are apparently rational and persuasive arguments for both. Thus we will be in a dilemma or a paradoxical situation. Newcomb’s Paradox is the most celebrated example of this kind of Paradoxes. The aim of studying paradoxes and attempting to solve them is to defend Rationality.
In Newcomb’s Paradox, there is a predictor who predicts the decision of the agent and also determines a part of the situation of the problem, which depends on his prediction. In this paradox we also encounter an apparent (alleged) inconsistency between two principles of choice, namely: Dominance Principle and Expected Utility Principle; because it seems that though the agent’s decision and the predictor’s prediction are causally independent, there is an epistemic dependence between them. In order to solve this paradox, we need to consider and study the possible mechanisms of predicting the future and then solve the problem in each case. We will show that the Backwards Causation interpretation is logically impossible and the Common Cause interpretation is the only possible one. Then we will consider Newcomb’s Paradox in two cases: 1- a common cause problem with an infallible predictor; 2- a common cause problem with a fallible predictor. We will argue that in the first case, no rational decision is available and in the second case there is no conflict between two principles of choice and choosing two boxes is the rational decision.

کلیدواژه‌ها [English]

• Paradox
• Rational Decision (act)
• Newcomb’s Paradox
• Expected Utility
• Dominance principle
• Common cause
• Backwards causation