دوفصلنامۀ علمی هستی و شناخت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فایل های مرتبط

راهنمای داوران

داوران سال جاری

نظریه ملاصدرا درباره چگونگی پیدایش کثیر از واحد(نظام فیض)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه الهیات دانشگاه شهید رجایی

چکیده

پیش از ملاصدرا دانشوران مسلمان مثل فارابی، ابن سینا و ... درباره نظام فیض سخن گفته اند: ملاصدرا در بعضی از آثار خویش از قبیل «المشاعر» به کلیات بحث نظام فیض اشاره کرده و در برخی از رسائل خویش مثل «اجوبه المسائل النصیریه»، نظام فیض را به شکل ثنایی و مشابه فارابی و در رساله «شواهد الربوبیه» و «المبدا و المعاد» به شکل ثلاثی و مشابه ابن سینا تقریر می کند- البته میان نظریه ملاصدرا با فارابی و ابن سینا علاوه بر شباهت، تمایزهایی هم وجود دارد - اما در رساله «الواردات القلبیه فی معرفه الربوبیه» از نظام مشایی کمی فاصله می گیرد و به نظام اشراقی نزدیک می شود و در کتاب «الشواهد الربوییه» و «الاسفار الاربعه»، نظام فیض را به صورت عرفانی تفسیر می کند. وجه ممیزه نظریه صدرا درباره نظام فیض با نظریه های حکیمان مشایی و اشراقی و عرفا، تاکید صدرا بر روی اصالت و تشکیک وجود است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assistant professor of Department of Shahid Rajaei University Abstract

نویسنده [English]

  • Einollah Khademi

Assistant professor of Department of Shahid Rajaei University Abstract

چکیده [English]

Prior to Molla Sadra, Muslim scholars such as Farabi, Ibn-e Sina and so on had talked about emanation system: Molla Sadra in some of his works such as "Al-Mashare" has pointed out generally the discussion of emanation system; besides, he stipulates emanation system in dual form and similar to Farabi in some of his treatises like "Adjwabah Al-Masael Al-Nasiriah" and in trilateral form and similar to Avicenna in the treatises like "Shavahed AI-Robubiah" and "Al- Mabda va Al-Maad — of course, there arc some discrepancies in additions to similarities between Molla Sadra's viewpoint and Farabi and Ibn-e Sina's viewpoint — However, in the treatise called "Al-Varedat Al-Qalabiah Fi Ma're fate Al-Roboubieh", emanation system slightly distances from peripateticist system and approaches illuminationist system, and in the book called "Al-Shavahed Al-Robubiah" and "Al-Asfar Al-Arbaah" emanation system is interpreted my stoically. There's a discrimination between Sadra's viewpoint on emanation system and the viewpoints of peripateticist and illurninationist Philosophers as well as mystics and that's Sadra's emphasis on originality and analogicity of being.

کلیدواژه‌ها [English]

  • emanation system
  • sphere
  • intellect
  • Soul
  • light
  • distributed being
مراجع
منابع
1-      -آشتیانی،میرزامهدی، اساس التوحید، تهران، مولی،‌1360.
2-      آشتیانی، سید جلال الدین،‌شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چ دوم،‌زمستان1370.
3-      آملی، سید حیدر، نقد النقود معرفه الوجود، تهران، انتشاراتن علمی و فرهنگی و انجمن ایرانشناسی فرانسه، 1368.
4-      اخوان الصفا، رسائل اخوان الصفا، ج3، بیروت، دار صادر.
5-      ------، عقلانیت و معنویت، موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
6-      ابت ترکه، تمهید القواعد، با مقدمه و تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران، چ دوم، 1360.
7-      ابن سینا، الشفاء الاهیات، تهران، ناصر خسرو، 1363.
8-      ----، الاشارات و التنبیهات، شرح خواجه نصیرالدین طوسی، ج3، تهران، دفتر نشر الکتاب، 1403.
9-      ------، المبدأ و النعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران، دانشگاه تهران، موسسه مطالعاتی دانشگاه مک گیل، چ اول، 1363.
10-  ابن فناری، مصباح الاانس فی شرح مفتاح الغیب الجمع و الوجود، فجر، 1363.
11-  ابن عربی، الفتوحات المکیه، 4 جلدی، بیروت، دار صادر.
12-  ابوالبرکات بغدادی، الکتاب المعتبر فی الحکمه، ج3، دانشگاه اصفهان، چ دوم، 1373.
13-  تفتازانی، شرح المقاصد، قم، منشورات الشریف الرضی.
14-  خادمی، عین الله، پیدایش کثیر از واحد( نظام فیض) از دیدگاه اخوان الصفا، مقالات و بررسی ها، ش75(2)،1383،شماره75(2).
15-  دشتکی، غیاث الدین، اشراق هیاکل النور لکشف ظلمات شواکل الغرور، تهران، مرکز نشر میراث مکتوب، 11382.
16-  رازی، فخر الدین، المباحثات المشرقیه، ج1، بیروت، دار الکتاب العربی، چ اول، 1401 ه ق.
17-  -----، المطالب العالیه، ج 4، بیروت، دار الکتاب العربی، 1407 ه ق.
18-  رازی، فخر رازی، طوسی، خواجه نصیر، شرح الاشارات، ج2، قم، منشورات مکتبه آیه الله العظمی مرعشی النجفی، 1403.
19-  رحیمیان، سعید، فیض و فاعلیت وجودی از فلوطین تا صدر المتالهین، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چ اول، 1381.
20-  (شیخ اشراق)، سهروردی، مجموعه مصنفات،‌المشارع المطارحات، تصحیح و مقدمه هتری کربن، ج1، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، 1976.
21-  ----، مجموعه منصفات، التلویحات، تصحیح و مقدمه هنری کربن، ج1، تهران، انجمن اسلامیس حکمت و فلسفه ایران، 1977.
22-  -----، مجموعه منصفات ، رساله فی اعتقاد الحکما، تصحیح و مقدمه: هنری کربن ، ج2، انجمن اسلامی، حکت و فلسفه ایران،‌1977.
23-  ------، مجموعه مصنفات،‌یزدان شناخت، تصحیح: حسین نصر، ج3، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چ2، 1373.
24-  ---، مجموعه منصفات، اللمحات، تصحیح: نجفقلی حبیبی، ج4، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،‌چ سوم،‌تابستان1380.
25-  ------، مجموعه مصنفات،‌کلمه التصوف، تصحیح: نجفقلی حبیبی، ج4، تهران، پژوهشگاه علبوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چ سوم.
26-  -------، مجموعه منصفات، پرتو نامه،  تصحیح: حسین نصر، ج3، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،‌چ2،‌1373.
27-  -------، مجموعه منصفات،‌یزدان شناخت،‌حسین نصر،‌ج3، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،‌چ دوم، 1373.
28-  ------شیرازی، صدرالدین، مجموعه رسائل فلسفی، رساله اجوبه الممسائل النصریه، حکمت،‌پاییز1375.
29-  ------، مجموعه رسائل فلسفی،‌شواهد الربوبیه، حکمت، پاییز،‌1375.
30-  -------، المبدأ و المعاد، تهران، انجمن شاهنشاهی فلسفه ایران، 1976.
31-  ----، الواردات القلبیه فی معرفه الربوبیه، انجمن فلسفه ایران،‌شهریور1385.
32-  ------، شواهد الربوبیه، تعلیقات حاجی، مرکز نشر دلنشگاهی،‌1360.
33-  الاسفار الاربعه، ج2و7، قم، مصطفوی، 1368.
34-  ------، المشاعر،‌همراه با ترجمه بدیعالملک میرزا عمادالدوله، کتابخانه طهوری، چ دوم، 1363.
35-  شهرزوری، شمس الدین محمد، شرح حکمت الاشراق، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه)1373.
36-  طوسی، خواجه نصیر، مصارع المصارع، قم،‌مکتبه آیه الله الظمی المرعشی النجفی،‌1405.
37-  -----، تلخیص المحصل، بیروت، دار الاضوائ، چ دوم، 1405.
38-  عزت بالی، د. مرقت، الاتجاه الاشراقی فی فلسفه ابن سینا، بیروت، دارالجلیل، چ اول، 1414.
39-  فارابی، کتاب السیاسه المدینه، بیروت، دار و مکتبه الهلال، الطبعه الاولی، 1969.
40-  -----آرائ اهل المدینه الفاضله و مضاداتها، بیروت، دار و مکتبه الهلال،2002.
41-  فاضل مقداد، ارشاد الالبین الی نهج المسترشدین، قم، منشورات مکتبه‌آیت الله العظمی المرعشی النجفی ، 1405.
42-  شیرازی، قطب الدین، شرح حکمت الاشراق، تهران، دانشگاه تهران، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل، 1380
43-  قیصری، داوود بن محمد، مطلع فصوص الکلم فی معانی فصوص الحکم، ج1، دار الاعتصام الطبعه الاولی، جمادی الاول، 1416.
44-  گرگانی، سید شریف، شرح المواقف، ج4، قم،‌منشورات الرضی، چ اول، 1370.
45-  مدرس زنوزی، آقاعلی، بدایع الحکم، الزهرا، چ اول، پاییز 1376.
46-  لاهیجی، عبدالرزاق، شوارق الالهام، ج2،‌اصفهان،‌انتشارات مهدوی،
47-  -----، گوهر مراد،‌قم،‌انتشارات اسلامیه،1377.
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
دوفصلنامۀ علمی هستی و شناخت
دوره 0، شماره 8 - شماره پیاپی 47
اردیبهشت 1384
صفحه 75-94
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار