نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• هدایت علوی تبار

عضو هیات علمی گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

سارتر وجود را به فی‌نفسه (وجود فاقد آگاهی) و لنفسه (وجود واجد آگاهی یعنی انسان) تقسیم می‌کند. از نظر او لنفسه یا انسان اگرچه آگاه و آزاد است اما از هیچ تعین و ثباتی برخوردار نیست. به همین دلیل می‌کوشد تا در عین حفظ لنفسه بودن خود، فی‌نفسه نیز بشود و از این طریق به تعین و ثبات دست یابد. بدین ترتیب لنفسه در تلاش است تا فی‌نفسه - لنفسه شود. اما فی‌نفسه - لنفسه تعریف سارتر از خداست زیرا خدا هم آگاهی و آزادی وجود لنفسه را دارد و هم از تعین و ثبات وجود فی‌نفسه برخوردار است. بنابراین می‌توانیم بگوییم که انسان در تلاش است تا خدا شود. سارتر معتقد است که همة اعمال انسان در زندگی نشان‌دهندة میل او به خدا شدن است. این میل بنیادین را می‌توان در میل انسان به تصاحب کردن که شامل میل جنسی، میل به غذا و میل به شناخت می‌شود و همچنین در میل او به معشوق شدن و جذب دیگری یافت. از سوی دیگر انسان می‌خواهد توجیهی برای وجود خویش بیابد و تصور می‌کند که با خدا شدن می‌تواند به این هدف دست یابد. اما مشکل اینجاست که خدا شدن امکان‌پذیر نیست زیرا از نظر سارتر مفهوم خدا متناقض و، در نتیجه، وجود او محال است. بنابراین انسان که نمی‌تواند به آرمانش دست یابد دچار یأس و ناامیدی می‌شود و به «شور و شوقی بیهوده» تبدیل می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

• وجود فی‌نفسه
• وجود لنفسه
• وجود فی‌نفسه - لنفسه (خدا)
• میل
• ناکامی
• یأس

عنوان مقاله [English]

Sartre and Man’s Desire to be God

نویسنده [English]

• Hedayat Alavi Tabar

Assistant Professor of Philosophy at Allameh Tabatabai University

چکیده [English]

Sartre divides being into in-itself (that is, being without consciousness) and for-itself (that is, being with consciousness or human being). For him, although for-itself or human being is conscious and free but it has no determination and constancy. As a result, it tries to be not only for-itself but also in-itself and in this way tries to attain determination and constancy. Thus for-itself attempts to become in-itself-for-itself. But in-itself-for-itself is the definition Sartre gives for God because God has both the consciousness and freedom of the being-for-itself and the determination and constancy of the being-in-itself. Therefore we can say that man tries to become God. Sartre maintains that all the deeds that man will perform during his lifetime represent his desire to be God. This basic desire can be found in human desire to appropriation that includes his desire to sex, food and knowledge and also can be found in his desire to be loved and to attract the other. On the other hand, man wants to justify his own existence and thinks that he can do that by becoming God. But the problem is that to become God is impossible because, according to Sartre, the concept of God is contradictory and, therefore, his existence is impossible. Consequently, not attaining his ideal man becomes disappointed and turns into “a useless passion”.

کلیدواژه‌ها [English]

• Being-in-Itself
• Being-for-Itself
• Being-in-Itself-for-Itself (God)
• Desire
• Frustration
• Disappointment