نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد فلسفه دین، دانشگاه قم، قم، ایران.

2 استادیار دپارتمان فلسفه، دانشگاه مفید، قم، ایران.

چکیده

خوانش حداکثری از نظریة دینی قانون طبیعی، دیدگاهی است که تبیین و کشف توصیه‌های اخلاقی دین را بدون رجوع به متون مقدس ممکن می‌داند. این خوانش بر دو اصل زیر استوار است: (1) کاربست قانون طبیعی به عنوان چارچوبی تبیینی برای توصیه‌های اخلاقی دین؛ و (2) تاکید بر توانایی خرد طبیعی در شناخت کامل قانون طبیعی. یکی از بحث‌انگیزترین ابعاد این نظریه بُعد معرفت شناختی آن و نقش خرد طبیعی در شناخت قانون طبیعی است. این مدعا که در پرتو خرد طبیعی می‌توان همة توصیه‌های اخلاقی خداوند را شناخت، با چالش‌هایی مواجه است که در این مقاله آنها را بررسی می‌کنیم. چهار مولفة بایستة این خوانش برای حل چالش‌های معرفت‌شناختی عبارتست از: (1) اعتبار الاهیاتی قانون طبیعی؛ (2) دلالت دینی مستقل از متن مقدس؛ (3) فراگیری در ساحت اخلاق هنجاری و اخلاق عملی؛ و (4) تقدم رتبی بر متن مقدس. در این نوشتار به طرح چالش‌های معرفت‌شناختیای میپردازیم که خوانش حداکثری از قانون طبیعی با آن روبروست و می‌کوشیم با تبیین چهار مولفة مذکور، چارچوبی را نشان ‌دهیم که در داخل آن خرد طبیعی می‌‌تواند به شناخت همة توصیه‌های اخلاقی خداوند دست یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strong Reading of the Religious Theory of Natural Law: Epistemological Challenges and Their Solutions

نویسندگان [English]

  • Ayuob Afzali 1
  • Abolghasem Fanaei 2

1 Master of Philosophy of Religion, Qom University, Qom, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Philosophy, Mofid University, Qom, Iran.

چکیده [English]

Strog reading of the religious theory of natural law is a view that makes it possible to explain and discover the moral advice of religion without referring to the scriptures. This reading is based on the following two principles: (1) the application of natural law as an explanatory framework for the moral advice of religion; And (2) emphasis on the ability of natural reason to fully understand natural law. One of the most controversial aspects of this theory is its epistemological background and the role of natural reason in understanding natural law. The claim that all of God's moral advice can be understood in the light of natural reason faces challenges that we will examine in this article. The four essential components of this reading to solve epistemological challenges are: (1) the theological validity of natural law; (2) religious significance independent of the sacred text; (3) comprehensiveness and inclusion in the field of normative ethics and practical ethics; And (4) the precedence of its rank and position over the sacred text. In this article, we discuss the epistemological challenges that the strong reading of natural law faces and along with the explanation of the four mentioned components, try to show a framework within which natural wisdom can know all the moral advice of God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethical Theory of Natural Law and Theology
  • Theory of Natural Law
  • Challenges of strong Reading
  • Representation of Natural Law from Religious Ethics
  • Natural Law and Natural reason

الف- کتب و مقالات

1- فارسی:

اشتراوس، لئو (1373)،  تاریخ حقوق طبیعی، ترجمه: باقر پرهام، تهران: نشر آگه.
افلاطون (1367)،  قوانین (مجموعه آثار افلاطون، ج4) ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: خوارزمی.
افضلی، ایوب و ابوالقاسم فنائی (1397)، « تنقیح مبانی اخلاق دینی و محتوای آن از منظر علامه طالقانی»، دوفصلنامه هستی و شناخت، دوره 5، شماره 1، صص 1-26 .
افضلی، ایوب و ابوالقاسم فنائی (1398)، «بازخوانی نظریۀ قانون طبیعی در الاهیات فلسفی»، دوفصلنامه هستی و شناخت، دوره 6 ، شماره 2، صص 229-252.
بریه، امیل (1393)، تاریخ فلسفه (قرن هجدهم)، ترجمه: اسماعیل سعادت، تهران: هرمس.
پامر، مایکل (1392)، دربارۀ خدا، ترجمۀ نعیمه پورمحمدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
پترسون، مایکل (1393)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح‌نو.
سبزواری، هادی (1374)، شرح المنظومة، جلد 2، تصحیح و تعلیق: حسن‌زاده آملى، مقدمه و تحقیق : مسعود طالبى، تهران: نشر ناب.
طالقانی، نظرعلی (1386)،  کاشف الاسرار، ج1، تحقیق: مهدی طیب، تهران: نشر سفینه.
حلّی، یوسف (1374)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، چاپ اول، قم: موسسة امام صادق.
کاپلستون، فردریک چارلز (1378)، دیباچه‌ای بر فلسفه قرون وسطی، ترجمه: مسعود علیا، تهران: انتشارات ققنوس.
کاپلستون، فردریک چارلز (1388)،  تاریخ فلسفه غرب، ج 1، ترجمه جلال الدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
کاپلستون، فردریک چارلز (1388)،  تاریخ فلسفه غرب، ج2، ترجمۀ ابراهیم دادجو، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
نورمور، کالوین. جی. (1392)، «فلسفۀ حقوق» تاریخ فلسفۀ غرب، ج. 10، ترجمۀ یاسر خوشنویس، تهران: انتشارات حکمت.
کاسیرر، ارنست (1395)،  فلسفۀ روشنگری، ترجمه: ید الله موقن، تهران: انتشارات نیلوفر.
کلی، جان (1388)، تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمه: محمد راسخ، تهران: طرح نو.
نلسن، مارک. ت. (1396)، برهان امکان (کیهان‌شناختی)، فقط استدلال، تهران: نشر نو.

2- لاتین:

Finnis, John (2011). Natural law & Natural Law: Collected Essays (Vol. 5), London: Oxford University Press.
Murray, John (2009). The Role of Religion as a Basic Human Good in the Moral Theory of Germain Grisez, PhD thesis, Rome: Pontifical University Maynooth, St Patrick's College.

ب- وبسایت

Spade, Paul Vincent and Panaccio, Claude, "William of Ockham", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2019 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/spr2019/entries/ockham/>.
CAPTCHA Image