نوع مقاله : مقاله مروری
نویسنده
دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه مفید، قم، ایران.
چکیده
ذیل مسئلة توحید افعالی، پرسش مهمی وجود دارد و آن اینکه آیا علم پیشین الهی و فعل اختیاری انسان سازگارند؟ اشاعره که علم پیشین و اختیار انسان را ناسازگار میدیدند، نتوانستند معنایی برای فاعلیت انسان بیابند تا از جبر سر در نیاورد. از نظر آنان، علم پیشین خداوند، به طور مطلق و بدون هیچ قید و شرطی، سبب و علت هر چیزی و از جمله افعال انسان است. در این میان، فعالیتهای فخررازی بیشتر به چشم میآید که در این نوشتار یکی از دلایل وی مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه، هفت پاسخ نقل و بررسی شده است. برخی پاسخها در سنت غربی، برخی در سنت اسلامی و برخی مشترک است. در نهایت، راه حلی با توجه به دو راه حل دیگر، پیشنهاد و تبیین شد. پیچیدگیهایی که برای فهم علم مطلق خداوند (به ویژه پیش از آفرینش موجودات) وجود دارد، موجب شده که پروندة این مسئله از منظر فلسفی همچنان گشوده بماند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Studying affirmatory and nugatory answers to the incompatibility of Divine foreknowledge and human free will
نویسنده [English]
- Hojjat Mangenehchi
Ph.D. of Islamic Philosophy and Theology,, Mofid University, Qom, Iran.
چکیده [English]
Following the issue of Monotheism of Actions, there is an important question that is whether Divine foreknowledge and human free will are compatible or not? Ash’arites who believed in the incompatibility of foreknowledge and human free will, could not find a meaning for man’s agency in order not to understand the compulsion. They believed that Divine foreknowledge is absolutely the reason and cause of everything including the man’s actions. Among this the works of Fakhr Razi are more visible, that in this writing, one of his reasons has been studied. Next seven results have been narrated and studied. Some results in western and Islamic traditions are common. Finally considering the other two consequences, a solution was suggested and clarified.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords : Fakhr Razi
- God
- Foreknowledge
- Human Free Will
- Solutions
)
ارسال نظر در مورد این مقاله