نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• سید محمد انتظام

دانشیار دپارتمان فلسفه، دانشگاه مفید، قم، ایران.

چکیده

از آنجا که خداوند فاقد ذاتیات ماهوی است تعریف او به ذاتیات ماهوی ممکن نیست. پرسشی که در این مقاله به آن پاسخ داده‌ایم این است که آیا می‌توان خداوند را به جز ذاتیات، به گونه ای دیگر تعریف کرد؟ پاسخ ابن سینا به این پرسش این است که برای خداوند و موجودات بسیط که تعریفشان به ذاتیات ممکن نیست، تعریف دیگری وجود دارد که از جهت ارزش و اعتبار معرفتی کمتر از تعریف به ذاتیات نیست. او این نوع تعریف را تعریف به لوازم و نمونۀ بارز آن را تعریف خداوند به لوازمش دانسته و با زرف اندیشی-های تحسین بر انگیزی در مورد آن سخن گفته است. ابن سینا در گام نخست خداوند را به «واجب الوجود بالذات» تعریف کرده و در گام‌های بعدی با تحلیل وجوب وجود از لوازم بی‌واسطه و باواسطه آن این تعریف را توسعه داده و تعمیق بخشیده است. در این مقاله پس از بیان چیستی لوازم وچگونگی تعریف به آنها، چگونگی کابرد آن را در مورد خداوند از دیدگاه ابن سینا توضیح داده‌ایم.

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: لبن سینا
• تعریف خداوند
• تعریف به لوازم
• روش صدیقین

عنوان مقاله [English]

The Way to Define God in Ibn Sina's Viewpoint

نویسنده [English]

• Sayed Mohammad Entezam

Associate Professor, Department of Philosophy, Mofid University, Qom, Iran.

چکیده [English]

As God is free from substantive essence, God's definition through this approach is impossible. The question we respond in this article is that is it likely to define God not in essence but in other aspect? Ibn Sina's respond to this question is that since God and simple creatures' definition is not possible in essence, there is another definition which is as equal as the definition on the basis of essence in terms of epistemic value and authenticity. He calls this definition as the one by the help of the objects and its incarnation is God's definition through His objects. In the first step, Ibn Sina defined God as " essential entity essence", then expanded and deepened this definition by analyzing indispensableness of the essence and by discovering the direct and indirect objects. In this article, after stating the quiddity of the object and the way of defining based on them, we clarified how to use them for God according to Ibn Sina's viewpoint.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ibn Sina
• God's Definition
• Definition by the Help of Objects
• Most Truthful Ones (the)