نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• یزدان محمدی

دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه مفید، قم، ایران.

چکیده

ابو نصر فارابی در عین حال که به معنای واقعی فیلسوف و به نحوی مؤسس فلسفه اسلامی است، گزارش‌گر و بسط دهنده نظرات فلسفی پیش از خود از جمله ارسطو و افلاطون است. همچنین به عنوان مَشرب و مدخلی برای فلسفه پس از خود از جمله بوعلی و به تبع آن فلسفه اسلامی در شرق و فلسفه اسکولاستیک در غرب است. از این‌رو بررسی آراء فلسفی فارابی حائز اهمیت ویژه‌ای است. فارابی در معرفت‌شناسی خود معرفت را به حسی، خیالی، وهمی و عقـلی تقسیم نموده است. چیستیِ هـر یـک از گونه‌های شناخت، تا کنون زمینه بحث‌های فلسفه بسیاری را فراهم نموده است. بویژه شناخت عقلی که حقیقت آن با نوعی ابهام و پیچیدگیِ افزوده همراه است و در شکل‌گیری علـوم (که با مفاهیم و گزاره‌های کلی سامان می‌یابند) تأثر بسزا دارد. در این مقاله مبتنی بر آثار و متون دست اول حکیم فارابی ماهیت شناخت عقلی و چگونگی تکوّن آن را مورد بررسی قرار داده و کوشیده‌ایم از منظر او به پرسش‌هایی نظیر اینکه شناخت عقلی چه نـوع معرفتی است، با چه فرایندی تحصیل می‌شود و چه سطحی از شناخت اشیاء را پیش روی فهم بشر می‌نهد و اینکه تفاوت آن با شناخت حسی چیست پاسخ دهیم.

کلیدواژه‌ها

• فارابی
• نفس
• شناخت حسی
• شناخت عقلی

عنوان مقاله [English]

The nature of Imaginary rational cognition in the philosophical system of the sage Abu Nasr al-Farabi

نویسنده [English]

• Yazdan Mohammadi

PhD student in Islamic Philosophy and Theology, Mofid University, Qom, Iran.

چکیده [English]

Abu Nasr al-Farabi, while literally a philosopher and in a way the founder of Islamic philosophy, is a reporter and exponent of philosophical ideas before him, including Aristotle and Plato. It is also used as an excerpt for philosophy after him, including Bu'ali, and consequently Islamic philosophy in the East and scholastic philosophy in the West. Therefore, the study of Farabi's philosophical views is of special importance. In his epistemology, Farabi has divided knowledge into sensory, imaginary, illusory and intellectual. The nature of each type of cognition has given rise to many philosophical debates. In particular, rational cognition, the truth of which is accompanied by a kind of added ambiguity and complexity, and which has a great influence on the formation of sciences (which are organized by general concepts and propositions). In this article, based on the works and texts of Hakim Farabi, we have examined the nature of rational cognition and how it evolved, and we have tried to ask him questions such as what kind of knowledge is rational cognition and how it is studied. And what level of cognition does objects bring to human understanding, and what is the difference between it and sensory cognition?

کلیدواژه‌ها [English]

• Farabi
• soul
• sensory cognition
• intellectual cognition