مقاله پژوهشی
نواندیشی در حوزۀ فلسفۀ اسلامی
نواندیشی در حوزۀ فلسفۀ اسلامی

محمد صادق کاملان نجار

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 7-20

https://doi.org/10.22096/ek.2022.538794.1399

چکیده
  فلسفه مانند سایر علوم از راه تکامل منابع علم یعنی عقل، خیال، وهم و حس تکامل می‌یابد، هرچقدر انسان­ها بتوانند از داده­های عقلی و حسی و سایر ادراکات، فهم دقیق­تر و عمیق­تری داشته باشند و دستاوردهای ...  بیشتر
مقاله مروری
هنجارسازی در اخلاق گفتمانی هابرماس
هنجارسازی در اخلاق گفتمانی هابرماس

بهروز محمدی منفرد

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 21-40

https://doi.org/10.22096/ek.2022.533523.1380

چکیده
  اخلاق گفتمانی شیوه­ای برای حکمرانی تامّلات اخلاقی واگرا است و می­توان با اِعمال قدرت گفتمان، آن­را عاملی برای یکپارچگی اخلاقی در جوامع واقعی برای استدلال اخلاقی دانست. یورگن هابرماس هنجارها و ...  بیشتر
مقاله مروری
بررسی و نقد استدلال‌های دنیل دنت در کتاب از باکتری تا باخ دربارۀ ماهیت آگاهی
بررسی و نقد استدلال‌های دنیل دنت در کتاب از باکتری تا باخ دربارۀ ماهیت آگاهی

محسن خیاط کاشانی؛ میرسعید موسوی‌کریمی

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 41-62

https://doi.org/10.22096/ek.2022.530185.1358

چکیده
  دنیل دنت در کتاب از باکتری تا باخ، دیدگاه خاصی دربارۀ آگاهی ارائه می‌کند. به نظر دنت، آگاهی، در کنار سایر پدیده‌ها، باید به وسیله علوم فیزیکی بررسی شود. برای رسیدن به این منظور، دنت می‌کوشد شکل‌گیری ...  بیشتر
مقاله مروری
قانون طبیعی، ریاضی و فلسفۀ طبیعت
قانون طبیعی، ریاضی و فلسفۀ طبیعت

مجتبی جعفری؛ سید مسعود سیف

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 63-80

https://doi.org/10.22096/ek.2022.528611.1349

چکیده
  این سؤال مهمی است که آیا وجود قانون طبیعی دلیلی بر قانونمندی طبیعت است؟ این مقاله قصد دارد نشان دهد «حکم طبیعی محض» دقیقاً همان «حکم علوم طبیعی» نیست. نشان داده شده است که معیارهایی برای تمایز ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
فلسفه و معرفت به خدا به روایت مایستر اکهارت
فلسفه و معرفت به خدا به روایت مایستر اکهارت

محمدمهدی عبدالعلی نژاد؛ مهدی منفرد

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 81-102

https://doi.org/10.22096/ek.2022.531536.1371

چکیده
  مشهور است که اکهارت تا آخر عمر از «وجود» نامیدن خدا پرهیز کرد. این مسئله را -که بسیاری از مفسران او به‌سادگی از کنار آن می‌گذرند- باید پراهمیت تلقی کرد؛ چراکه می‌تواند کلید فهم کلان اندیشه‌ی او ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بازخوانی انتقادی نظریه قیام حلولی ابن سینا
بازخوانی انتقادی نظریه قیام حلولی ابن سینا

عزیزه قائمی گرگری؛ سحر کاوندی

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 103-120

https://doi.org/10.22096/ek.2022.531615.1373

چکیده
  مقاله حاضر به بررسی انتقادی نظریه قیام حلولی پرداخته و در صدد است تا حد امکان تبیین روشن تری از آن ارائه نماید. در این راستا ابتدا به بررسی ماهیت نفس و رابطه آن با قوای خود پرداخته و ضمن تحلیلِ مقوله ادراک ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
ماهیت شناخت عقلی تصوری در نظام فلسفی حیکم ابو نصر فارابی
ماهیت شناخت عقلی تصوری در نظام فلسفی حیکم ابو نصر فارابی

یزدان محمدی

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 121-140

https://doi.org/10.22096/ek.2022.139037.1282

چکیده
  ابو نصر فارابی در عین حال که به معنای واقعی فیلسوف و به نحوی مؤسس فلسفه اسلامی است، گزارش‌گر و بسط دهنده نظرات فلسفی پیش از خود از جمله ارسطو و افلاطون است. همچنین به عنوان مَشرب و مدخلی برای فلسفه پس از ...  بیشتر
مقاله مروری
توصیف، تحلیل و تبیین معرفتی وحی در اندیشه فارابی
توصیف، تحلیل و تبیین معرفتی وحی در اندیشه فارابی

مهدی رضازاده جودی؛ امیر دیوانی

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 141-160

https://doi.org/10.22096/ek.2022.530554.1365

چکیده
  در تفکر فارابی، قوای ناطقه و متخیله بیشترین کارکرد را در ادراکات وحیانی ایفا می‌کنند. فارابی وحی را حاصل اتصال قوه ناطقه نبی به عقل فعال و دریافت معقولات از آن دانسته، معتقد است نبی با طی مراتب عقلانی، ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
شواهدی بر برهانی بودن حکمت عملی از نظر فارابی و ابن سینا
شواهدی بر برهانی بودن حکمت عملی از نظر فارابی و ابن سینا

حسام الدین شریفی؛ منصوره برادران مظفری

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 161-180

https://doi.org/10.22096/ek.2022.528069.1344

چکیده
  چکیده: اعمال ارادی انسان، موضوع حکمت عملی هستند که قسمی از موجودات حقیقی و واقعی به شمار می‌روند. اعمال ارادی به عنوان موجوداتی حقیقی، انسان را به کمال واقعی می‌رسانند. برای شناخت این اعمال باید از روشی ...  بیشتر
مقاله مروری
شناخت‌شناسی «فطرت» از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی
شناخت‌شناسی «فطرت» از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی

امیرحامد ولیان؛ عبدالحمید فلاح نژاد

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 181-202

https://doi.org/10.22096/ek.2022.526564.1337

چکیده
  هنگامی که می‌خواهیم بحث «شناخت‌شناسی فطرت» را در دستگاه فکری صدرالمتألهین(ره) مورد سنجش قرار دهیم، علیرغم رویکرد مثبت وی در مواجهه با مُثُل افلاطون که مبنای پیشینی‌بودن ادراکات فطری است، نتیجۀ ...  بیشتر
مقاله مروری
ون اینواگن و فلسفه: فرافلسفه پیتر ون اینواگن
ون اینواگن و فلسفه: فرافلسفه پیتر ون اینواگن

سید محمد حسن آیت الله زاده شیرازی؛ محمدرضا موحدی پور

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 203-222

https://doi.org/10.22096/ek.2022.532604.1376

چکیده
  پیتر ون اینواگن در همان حال که فیلسوفِ مهم و تاثیرگذاری‌ است، دربسیاری از مواضع، مطابق روشِ متداول فلاسفه تحلیلی بحث را پیش نمی‌برد و این منجر به اتخاذِ برخی مواضعِ نامتعارف از طرفِ او شده‌است. در این ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تمامیت گشوده دانش مطلق هگل
تمامیت گشوده دانش مطلق هگل

مزدک رجبی

دوره 7، شماره 2 ، آذر 1399، صفحه 35-53

https://doi.org/10.22096/ek.2022.531522.1369

چکیده
  شناخت یا دانش مطلق هگل سوبژکتیویته درون ماندگار است زیرا همه شناخت و تاریخ انسان را به مثابه مطلق سوبژکتیویته شامل است. برخی پژوهشگران هگل بر کفایت تمامیت مطلق تاکید کرده اند؛ برخی دیگر گشودگی درون ماندگار ...  بیشتر