نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
2 کارشناس ارشد دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
چکیده
این مقاله درصدد جستجوی علل شکل‌گیری آرایی است که در منطق به نام مشهوره شناخته می‌شوند. مشهورات از دیدگاه فارابی به عنوان فیلسوف مدنی جهان اسلام و ابن‌سینا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین وارثان حکمت مشاء بررسی خواهد شد. در آثار فارابی، هیچ‌گونه تصریحی در باب عوامل مشهورات نشده است؛ لیکن از حاصل تأمل در اقسام و آثار مشهورات و اصناف علم مدنی وی می‌توان به عوامل شکل‌گیری مشهورات پی برد. ابن‌سینا برخلاف فارابی به صورت منسجم به عوامل مشهورات پرداخته و در مهم‌ترین آن‌ها با فحوای کلام فارابی هم‌رأی است. در مجموع می‌توان گفت که هدف مبحث مشهورات فارابی در راستای منشأ شکل‌گیری این آراء (هدف اجتماعات) وصول به سعادت حقیقی است و در ابن‌سینا مشهورات به عنوان عامل مؤثر در راستای تغییرات مثبت اجتماعات اخذ می‌شود. سرانجام فارابی و ابن‌سینا تحقیق و تفصیل در حوزة حکمت عملی و فلسفه سیاسی را بر عهدة مکتب‌داران و وارثان علمی خود نهاده‌اند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Comparative Study of the Development of Conventional Propositions from Farabi and Ibn Sina's Point of View
نویسندگان [English]
- Mahnaz Amirkhani 1
- Seyyedeh Malihe Poorsaleh Amiri 2
1 Assistant Professor of Philosophy, Alzahra University, Tehran, Iran.
2 M.A in Islamic Philosophy and Theology Alzahra University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
This article seeks to explore the factors involved in the development of propositions referred to in logic as conventional propositions. It will examine conventional propositions from Farabi and Ibn Sina's points of view. In Farabi's works, we don't see any direct and clear reference to conventional propositions. However, by reflecting upon his works we can understand how conventional propositions are formed. Unlike Farabi, Ibn Sina has coherently dealt with the factors involved in formation of conventional propositions and in some of the most important ones, he shares Farabi's views implied in his works in this regard. On the whole, it can be said that the main objective for Farabi's discussion about the formation of such propositions is to reach true happiness. In Ibn Sina's works, conventional propositions are taken to bring about positive changes in communities. Finally, Farabi and Ibn Sina have suggested that the inheritors of their knowledge take care of inquiries about the practical wisdom and political philosophy.
کلیدواژه‌ها [English]
- Promote the Conventional Propositions
- Training
- Discipline
- Imagination and Its Effects
- Animated Faculty
الف- فارسی
- ابن‌سینا، حسین بن عبدالله؛ شفاء (روانشناسی شفاء)، ترجمة اکبر دانا سرشت، تهران، چاپ خودکار ایران، 1377.
- ارسطو؛ دربارة نفس، ترجمه و تحشیة علیمراد داوودی، تهران، انتشارات حکمت، 1366.
- داوودی، علیمراد؛ عقل در حکمت مشاء، تهران، انتشارات حکمت، 1387.
- کانت، ایمانوئل؛ بنیاد مابعدالطبیعة اخلاق، ترجمة حمید عنایت و علی قیصری، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، 1369.
- ________ ؛ تمهیدات، ترجمة غلامعلی حداد عادل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1388.
- ________ ؛ نقد عقل عملی، ترجمة انشاءالله رحمتی، تهران، انتشارات نور الثقلین و انتشارات سوفیا، 1389.
- ________ ؛ نقد عقل محض، ترجمة بهروز نظری، کرمانشاه، باغ نی، 1390.
- کاپلستون، فردریک چارلز؛ تاریخ فلسفة یونان و روم، ترجمة سید جلال الدین مجتبوی، جلد 1، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1388.
- مصباح یزدی، محمد تقی؛ شرح الاسفار الاربعه، تحقیق و نگارش محمد سعیدی مهر، جلد 8، قم، انتشارات موسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1375.
- ناییجی، محمد حسین؛ ترجمه و شرح نفس شفا، قم، انتشارات موسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1388.
- ابن‌سینا، حسین بن عبدالله؛ الشفاء، ایران، ذوی القربی، 1430ه.ق.
- ______________ ؛ الاشارات و التنبیهات، تحقیق مجتبی زارعی، قم، بوستان کتاب قم، 1381.
- ______________ ؛ الاشارات و التنبیهات، مع الشرح للمحقق نصیر الدین الطوسی و الشرح قطب الدین الرازی، ج 2، تهران، المطبعه الحیدریه، 1338.
- ______________ ؛ رسالة نفس، با مقدمه و حواشی و تصحیح موسی عمید، تهران، انتشارات انجمن آثار ملی، 1331.
- رازی، فخرالدین عمر؛ المباحثات المشرقیه، جلد 2، قم، مکتبه بیدار قم، 1369.
- طوسی، نصیرالدین محمد؛ شرح الاشارات و التنبیهات، تحقیق حسن حسن‌زادة آملی، قم، بوستان کتاب قم، 1383.
- Beke, Lewis White; 1963, A Commentary on Kant’s Critique of Practical Reason, Chicago, The University of Chicago Press.
- Howard, Caygill; 1995, A Kant Dictionary, Blackwell.
- Kant, lmmanuel; 1996, Critique of pure Reason, translated by W. S. pluhar, Lndianopolish, Hankett publishing Company, Inc.
- ___________ ; 1998, Critique of Pure Reason, tr and ed. By Paul Guyer & Allen W. wood, Cambridge University press.
- ___________ ;1958, Critique of practical Reason, translated by Lewis White Beck, Indianoplis, The Bobbs_Merrill Company, Inc.
- Kemp Smith, Norman; 2003, A Commentary to Kant’s Critique of Pure Reason, New York, Palgrave Macmillan.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله