نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 الهیات، حکمت و فلسفه، دانشکده معارف، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 گروه فلسفه، دانشکده ادبیات، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

افلاطون و فلوطین، به‌عنوان دو تن از تأثیرگذارترین فیلسوفان دورۀ کلاسیک، توجه ویژه‌ای به شهود داشته‌اند. تفاوت‌هایی که این دو در مباحث فلسفی مختلف دارند، موجب می‌شود که نگاه واحدشان به شهود را مورد تردید قرار دهیم. مسئلۀ جدی جستار حاضر این است که شهود در نظر هر یک از این دو فیلسوف به چه معناست، با چه روشی حاصل می‌شود، چه ویژگی‌هایی دارد و به کدام امور تعلق می‌گیرد؟ پاسخ این پرسش، که در پایان روشن خواهد شد، این است که شهود برای هر دوی ایشان آگاهی بی‌واسطه‌ای است که برای عقل انسان رخ می‌دهد؛ درحالی‌که هم افلاطون و هم فلوطین فعالیت‌هایی را برای حصول شهود عقلانی به سالکان توصیه می‌کنند که عمدتاً بر دو نوع فعالیت‌های ممارستی عقلی و فعالیت‌های مربوط به تزکیۀ نفس هستند. همچنین در پایان بدین نتیجه رهنمون خواهیم شد که، علی‌رغم تفاوت‌های چشمگیر این دو فیلسوف در مشی فلسفی و نحوۀ بیان مطالب، مراد هر دوی ایشان از شهود، امری واحد است که با رعایت دو جنبۀ نظری و عملی حاصل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Plato and Plotinus on Intellectual Intuition

نویسندگان [English]

  • jahangir Masoudi 1
  • Mohammad Anbarsooz 2

1 Theology, Wisdom and Philosophy, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

2 Department of Philosophy, Faculty of Literature, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Plato and Plotinus, both as the two of the most influential philosophers of the classical period, had special attention to intuition. Given the different approaches to the different philosophical issues that they have, it requires us to doubt their unique visions upon intuition. The exact matter of the present paper is to consider what it means “intuition” to each of these two philosophers? By what method to be achieved? What are its characteristics and what things belong to? The response to the question, which will be clear in the end, is that the intuition for both of them is an immediate awareness that is happening to human intellect; though both Plato and Plotinus, in order to achieve intellectual intuition, recommend activities to the seekers which are primarily of two types of intellectual practice and self-purification activities. In addition, in the end, we will be led to the conclusion that, regardless of significant differences between the two philosophers on the philosophical line and the way they interpret the issues, they both apply the intuition in a single meaning that can be achieved with respect to both theoretical and practical aspects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellectual intuition
  • theory
  • practice
  • dialectic
  1. الف- فارسی

    1. 1.     اروین، ترنس (1380)، تفکر در عهد باستان، ترجمۀ محمد سعید حنایی کاشانی، چاپ‌اول، تهران: قصیده.
    2. 2.     استیس، والتر ترنس (1386)، تاریخ انتقادی فلسفه یونان، ترجمۀ یوسف شاقول، چاپ دوم، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
    3. 3.       افلاطون (1380)، دوره آثار افلاطون،ترجمۀ محمدحسن لطفی، جلد3، چاپ سوم، تهران: خوارزمی.
    4. 4.       بریه، امیل (1374)، تاریخ فلسفه، ترجمۀ علی‌مراد داوودی، جلد2، چاپ‌دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    5. 5.     بورمان، کارل (1375)، افلاطون، ترجمۀ محمدحسن لطفی، چاپ اول، تهران: طرح نو.
    6. 6.      پاپکین، ریچارد؛ استرول، اوروم (1389)، کلیات فلسفه، ترجمۀ جلال‌الدین مجتبوی، چاپ‌اول، تهران: حکمت.
    7. 7.     پورجوادی، نصرالله (1358)، درآمدی بر فلسفه فلوطین، چاپ؟؟؟، تهران: انجمن فلسفه ایران.
    8. 8.     جلالوند، مهدی (1385)، «بررسی مسئلۀ شهود در آثار افلاطون»، انسان پژوهی دینی (دین و سیاست)، دوره 6، شماره 21.
    9. 9.      حسینی شاهرودی، مرتضی؛ حسین‌پور، رسول (1390)، «شهود در فلسفه، استدلال در عرفان»، جستارهایی در فلسفه و کلام، دوره 43، شماره 86.
    10. 10.   راسل، برتراند (1355)، مسائل فلسفه، ترجمۀ منوچهر بزرگمهر، چاپ دوم، تهران: خوارزمی.
    11. 11.   رحمانی، غلامرضا (1389)، «سفر معنوی از فلوطین تا ملاصدرا»، معرفت فلسفی، شماره 12، پیاپی 159، سال نوزدهم.
    12. 12.    سلطانی کوهانستانی، مریم؛ صدرمجلس، مجید (1393)، «اشراق و شهود از نگاه افلاطون»، پژوهشهای فلسفی، دوره 8، شماره 14.
    13. 13.    عبدل‌آبادی، علی‌اکبر (1389)، «نگاهی به جایگاه مفهوم «استعلایی» در فلسفۀ نظری کانت» پژوهشهای فلسفی، دوره 4، شماره 216.
    14. 14.    علی‌پور، مهدی (1385)، «سیری در اندیشۀ خدا در دستگاه فلسفی فلوطین»، خردنامه صدرا،شمارۀ 43.
    15. 15.    فتحی، حسن (1385)، «اصطلاحات مورد استفاده افلاطون در باب نظریه مثل»، فصلنامه علامه،شمارۀ10.
    16. 16.    .............................................................. (1386)، «آیا افلاطون مرتبۀ عالم محسوس را پایین آورده است؟»، مجله علمی-پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان،شمارۀ 51، دورۀ 2.
    17. 17.   فروغی، محمدعلی (1387)، سیر حکمت در اروپا،جلد1، چاپ هفتم، تهران: انتشارات زوار.
    18. 18.   فلوطین (1366)، دورۀ آثار فلوطین، ترجمۀ محمدحسن لطفی، چاپ‌اول، تهران: خوارزمی.
    19. 19.   قوام صفری، مهدی (1386)، «اشراق از نگاه افلاطون و سهروردی»، مجله ذهن،شمارۀ 31، دورۀ 8.
    20. 20.   20.کاپلستون، فردریک (1385)، تاریخ فلسفه یونان و روم، ترجمۀ جلال‌الدین مجتبوی، جلد1، چاپ پنجم، تهران: علمی و فرهنگی.
    21. 21.   گاتری، دبلیوکی‌سی (1377)، تاریخ فلسفه یونان، جلد18، چاپ اول، تهران: فکر روز.
    22. 22.   گمپرتس، تئودور (1375)، متفکران یونانی، ترجمۀ محمدحسن لطفی، چاپ اول، تهران: خوارزمی.
    23. 23.   مگی، براین (1385)، فلاسفه بزرگ (آشنایی با فلسفه غرب)، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، چاپ سوم، تهران: خوارزمی.
    24. 24.   ندایی، محمدعلی (1384)، «درآمدی بر معرفتشناسی فلوطین»، الهیات و حقوق،شمارۀ 18.
    25. 25.   یاسپرس، کارل (1363)، فلوطین، ترجمۀ محمدحسن لطفی، چاپ اول، تهران: خوارزمی.
    26. 26.    یزدان‌پناه، یدالله (1389)، حکمت اشراق، جلد2، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
      1. 27.   Armstrong, A.H (1953), Plotinus, New York: Collier.
      2. 28.   Audi, Robert (1999), The Cambridge Dictionary of Philosophy, Second Edition, New York: Cambridge.
      3. 29.    Blackburn, Simon (2005), Dictionary of Philosophy, California: Oxford.
      4. 30.   Bussanich, John (1996), "Plotinus's Metaphysics of the One", Edited by Lloyd P. Gerson, The Cambridge Companion to Plotinus (Cambridge University Press).
      5. 31.   Emilsson, Eyjolfur Kjalar (2007), Plotinus on Intellect, Oxford: Clarendon Press.
      6. 32.   Ousager, Asger (2005), Plotinus on Selfhood, Freedom and Politics, Aaurhus: Aaurhus University Press.
      7. 33.   Preus, Anthony (2007), Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy, Lanham: The Scarecrow Press.
      8. 34.   Ritter, Constantin (1933), The Essence of Plato's Philosophy, Translated by Adam Alles, New York: Dial Press.
      9. 35.   Stokes, Michael (1998), "Plato and the Sightlovers of the Republic", Edited by Nicholas D.Smith, Plato critical assessments (Routledge) 2.
      10. 36.   Taylor, Richard (1955), Plato, the Man and his Work, London: University of Edinburgh.

     

     

     

CAPTCHA Image