نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهناز مظفری فر ¹
• علیرضا حسن پور ²

¹ دانشجوی دکترای فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

² استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

چکیده

فمینیست‌ها معتقدند معرفت زنانه و مردانه متفاوت است. آن‌ها در زمینه معرفت‌شناسی با فردگرایی مخالفت می‌کنند و تأثیر بسزایی برای شرایط اجتماعی و جنسیت در فرایند کسب معرفت قائلند. آنان معتقدند فاعل شناسا به دور از اجتماع، یعنی به‌تنهایی و با درون‌نگری، به معرفت دست نمی‌یابد، بلکه معرفت دارای سرشتی اجتماعی و مشروط به ارتباط با سایر افراد است و در جریان این روابط و با تأثیرپذیری از جنسیت فاعل و موقعیتی که در آن قرار گرفته به دست می‌آید. از نظر ملاصدرا، عوامل مادی، اجتماعی و جنسیت در معرفت مُعدات به حساب می‌آیند. فمینیست‌ها به جای جداکردن فاعل شناسا و متعلَق شناسایی، بر ارتباط این دو تأکید دارند و ارتباط را خصیصه‌ای زنانه می‌دانند که در کسب شناخت نقش دارد. ملاصدرا نیز در علم حصولی به ارتباطی قائل می‌شود که نفس با رب النوع برقرار می‌کند. بنابراین ملاصدرا به سطح عمیق‌تری از ارتباط فاعل شناسا و متعلَق شناسایی «ارتباط با ارباب الانواع» توجه کرده است. همچنین در دیدگاه ملاصدرا، فاعل شناسا ذاتاً مجرد اما فعلاً محتاج ماده است، برخلاف فمینیست‌ها که آن را بدن می‌دانند. علاوه بر این، هر دو معتقدند ارتباط عقلی و عاطفی در فرایند کسب شناخت را نمی‌توان نادیده گرفت.

کلیدواژه‌ها

• معرفت‌شناسی
• فمینیسم
• ملاصدرا
• بررسی تطبیقی

عنوان مقاله [English]

The Comparative Study of Epistemology in Feminism and MullaSadra

نویسندگان [English]

• Mahnaz Mozafari Far ¹
• Alireza Hasanpour ²

¹ Ph.D Student in Islamic Theology and Philosophy, University of Ilam, Ilam, Iran.

² Assistant Prof., Department of Islamic Theology and Philosophy, University of Ilam, Ilam, Iran.

چکیده [English]

Feminists believe that there is a difference between female and male knowledge. They oppose individualism in epistemology. For them, gender and social circumstances have a significant role in acquiring knowledge, subject cannot know anything through introspection, but, knowledge has a social character and conditioned by relationships among the members of a society. It is through these social relations that knowledge is produced. Mulla Sadra pays attention to the social circumstances. He regards the subject’s gender, social factors as preparatory causes. Feminist epistemology instead of distinguishing between the subject and object, insists on the relationship of the two. Mulla Sadra insists on the relation within the non-presential knowledge too, the relation that immaterial soul establishes with architypes. Thus, Mulla Sadra maintain the deeper level of relation between than feminists do, namely relation to the architypes. The subject in Mulla Sadra's epistemology, contrary to feminists, who regard the subject as the body, is essentially immaterial but material in act. Moreover, Mulla Sadra and feminists believe that emotional and intellectual relation to object of cognition cannot be overlooked. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Feminism
• Mulla Sardra
• Epistemology
• Comparative Study