نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• گه شین اله ویسی ¹
• منصور خوشخوئی ²
• احمد سلحشوری ³

¹ دانشجوی دکترای فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

² استادیار بازنشسته گروه علوم تربیتی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

³ دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش تبیین نظریه ویتگنشتاین متأخر، یعنی نظریه بازی‌های زبانی، و استنباط دلالت‌های آن در زمینه مبانی و اصول تربیتی و تحلیل و نقد آن از دیدگاه علامه طباطبایی است. در این پژوهش از روش تحلیل مفهومی، روش استنتاجی و تحلیل انتقادی استفاده شده است. برای این منظور پس از استخراج و استنباط مبانی و اصول نظریه بازی‌های زبانی ویتگنشتاین، نقد آن‌ها از دیدگاه علامه طباطبایی مطرح می‌شود. طبق یافته‌های این پژوهش، مفاهیم اصلی معرفت‌شناسی ویتگنشتاین شامل نظریه کاربردی معنا، اجتماعی بودن زبان و نفی زبان خصوصی، تأکید بر توصیف به جای تبیین، زمینه‌گرایی و نسبیت محوری است. در مقابل، علامه طباطبایی در بنیان‌های معرفت‌شناختی خود بر مبناگروی، یقینی بودن معرفت و بداهت آن و متعین بودن حقیقت اشاره می‌کند. با در نظر داشتن معرفت‌شناسی ویتگنشتاین، شاهد ضعف‌هایی هستیم که می‌توان آن‌ها را بر مبنای دیدگاه علامه طباطبایی نقد و بررسی کرد؛ از جمله تعین نداشتن معنا، ابتنای نظام معرفتی انسان بر نحوه زندگی او، نفی وجه کشفی معرفت، ماهیت اقتضایی بودن و نسبیت.

کلیدواژه‌ها

• ویتگنشتاین متأخر
• نظریه بازی‌های زبانی
• مبانی تربیت
• اصول تربیت
• رئالیسم اسلامی
• علامه طباطبایی

عنوان مقاله [English]

Studying the Basics and Principles, and a Critique, of Wittgenstein's Language Game Theory from the Viewpoint of Allameh Tabatabai.

نویسندگان [English]

• Gashin Allahvaisi ¹
• Mansoor Khoshkhoei ²
• Ahmad Salahshori ³

¹ PhD Student in Philosophy of Islamic Education, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran.

² Emiritus Assistant Prof., Department of Educational Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran.

³ Associate Prof., Department of Philosophy of Islamic Education, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The present study was conducted to explain and elucidate the late Wittgenstein theory of language games, deduce its implications in the field of education and, then, analyze and criticize it from the perspective of AllamehTabatabai; conceptual analysis, inference, and critical analysis were used in the present study. Thus, the basics and principles of Wittgenstein's language games theory were initially extracted and deduced; then, these principles are critically investigated from the perspective of AllamehTabatabai. According to the findings of the study, the main concepts of Wittgenstein's epistemology, including applied theory of meaning, sociality of language and the negation of private language, emphasize descriptive rather than explanatory aspects, are context-oriented and follow the rules of relativity. On the other hand, in his epistemological theorizations, AllamehTabatabai emphasizes foundationalism, certainty and clarity of knowledge, and the determinism of the truth. Relying on Wittgenstein's epistemology reveals weaknesses and deficiencies which could be clearly criticized according to AllamehTabatabai's beliefs and ideas, including non-determinism of truth, founding the human epistemic system based on his life, the denial of the discovery of knowledge, and the nature of contingency and relativity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Late Wittgenstein
• Language Game Theory
• Basics of Education
• Principles of Education
• Islamic Realism
• AllamehTabatabai