نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمدعلی نوری

پژوهشگر منطق و فلسفه، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی و سطح چهار حوزه علمیه قم، قم، ایران.

چکیده

از مباحث چالش‌برانگیز در دانش منطق، قضیه سالبة‌المحمول است. منطق‌دانان در پذیرش این قضیه به دو گروه تقسیم شده‌اند و گروهی که وجود آن را پذیرفته‌اند نیز درباره مفادش هم‌نظر نیستند. گویا خونجی نخستین منطق‌دانی است که از این قضیه یاد کرده و البته بدون توجه به چالش‌های احتمالی درباره سالبة‌المحمول، وجود آن را مسلّم انگاشته و احکام آن را، مانند دیگر قضایا، تفصیل داده است. پس از خونجی، ابهری سالبة‌المحمول را طراحی کرد، ولی استدلالش در اثبات این قضیه با مخالفت خواجه طوسی روبه‌رو شد. استدلال ابهری و اشکال طوسی پیروانی پیدا کرده و افزون بر آن، استدلال دیگری نیز برای اثبات سالبة‌المحمول ذکر شده که برخی دیگر آن را نقد کرده‌اند. نگاشته حاضر تلاش دارد با تمرکز بر طرح دو مسئله مهم درباره ساختار منطقی و مفاد قضیه سالبة‌المحمول و بررسی سخنان گفته شده درباره این دو مسئله، نشان دهد که دلیلی محکم برای اثبات سالبة‌المحمول وجود ندارد و اشکالات این قضیه قوی‌تر از ادله اثبات آن هستند.

کلیدواژه‌ها

• سالبة‌المحمول
• معدولة‌المحمول
• سالبه محصله
• مفاد ایجاب
• مفاد سلب
• صدق حملیه

عنوان مقاله [English]

Challenges of the Proposition in Which the Predicate is Negative (Salebahtul-Mahmul)

نویسنده [English]

• Mohammad Ali Noori

Researcher of logic and philosophy, Imam Khomeini Educational and Research Institute and the level of four seminaries in Qom, Qom, Iran.

چکیده [English]

One of the most challenging topics in logic knowledge, it is phenomenon of proposition in which the predicate is negative (salebahtul-mahmul), so that logicians have been divided into two groups in accepting this proposition and even the group that has accepted the existence of this proposition has not spoken the same about its meaning. It seems that Afzaluddin Khonji is the first logician to mention this proposition and, of course, regardless of the probable challenges of the salebahtul-mahmul, he has made its existence certain and has stated its rules in detail like other propositions. After Khonji, Athir al-Din Abhari designed the salebahtul-mahamul, but his argument for proving this proposition is opposed by Khajeh Tusi. Both Abhari's argument and Tusi's critique have found followers, and In addition, there is another argument for proving the salebahtul-mahmul proposition, which has been criticized by others. This article focuses on two important issues regarding the logical structure and meaning of the salebahtul-mahmul and review the statements made in these two issues, show that there is no solid reason to prove the salebahtul-mahmul and the problems with this proposition are stronger than the proofs.

کلیدواژه‌ها [English]

• Proposition in Which the Predicate is Negative (salebahtul-mahmul)
• Negative Term Proposition
• Negative Proposition
• Meaning of Affirmation
• Meaning of Negation
• Truth of the Categorical Proposition