نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

چکیده

این مقاله در زمینه فلسفه ملاصدرا در صدد پاسخ به این پرسش است که جایگاه خدا در زندگی انسان بر اساس نظریه وجود منبسط کجاست؟ از نظر ملاصدرا، بنای خلقت بر تجلی و انبساط وجودی وجود واحد و مطلق است. معلول در ریسمان وجود منبسط از مراتب آن منتزع می‌شود و هیچ استقلالی ندارد. از نظر صدرا، حیات هر موجودی عبارت از نحوه وجود آن است، زیرا حیات عبارت از بودن شی‌ء است، به نحوی که از او افعالی صادر شود. به عبارتی هرچه ادراکش قوی‌تر باشد، حیاتش قوی‌تر و مرتبه وجودی‌اش بالاتر است. وجود، واحد است و غیر وجود، عدم است و تمامی موجودات در دایره وجودی وجود منبسط موجودند؛ بنابراین با تحلیل دیدگاه ملاصدرا می‌توان به این نتیجه رسید که خدا در لحظه‌لحظه زندگی انسان حضور دارد و چون ادراک انسان‌ها متفاوت است، تجلی خدا هم در وجود آنها متفاوت است. در این نگرش فاعلیت خدا طولی نیست، بلکه فاعلیت سِعی است. مقاله حاضر با دید توصیفی – تحلیلی درصدد است تا جایگاه خدا را با نگرش وجود انبساطی در زندگی انسان مورد مداقه قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The place of God in human life based on the Sadrian existential expansion

نویسندگان [English]

  • Manouchehr Shami nezhad
  • Azizeh Ghaemi Gargari

Ph.D. Student of Philosophy and Islamic Theology, Department of Philosophy, Faculty of Humanities, Zanjan University, Zanjan, Iran.

چکیده [English]

This article on Mulla Sadra's philosophy seeks to answer the question: Where is the place of God in human life according to the theory of existential expansion? According to Mulla Sadra, the foundation of creation is the manifestation and existential vastness of a single and absolute existence. Caused (Ma'alool) is abstracted from existential expanded ranks and has no independence. According to Sadra, the life of any creature is how it exists; Because life is the existence of an object in such a way that actions are issued from it. In other words, the stronger his perception, the stronger his life, and the higher his level of existence. Existence is one and non-existence is non-existence, and all beings exist in the existential circle of expanded existence; Therefore, by analyzing Mulla Sadra's view, it can be concluded that God is present in every moment of human life, and because human perceptions are different, the manifestation of God in their existence is also different. In this view, God's activity is not longitudinal but vast action. The present article, with a descriptive-analytical view, seeks to examine the position of God with the view of the expansion existential in human life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • God and man
  • unity of existence
  • gradation of existence
  • existential expansion
  • Mulla Sadra
سیاهه منابع
الف- منابع فارسی:
قرآن کریم.
ابن‌عربی، محی‌الدین. فصوص الحکم. تهران: الزهراء، ۱۳۷۰.
اردبیلی، سید عبدالغنی. تقریرات فلسفه امام خمینی (ره). جلد ۲، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ۱۳۹۲.
آملی، سید حیدر. نقدالنقود فی معرفه الوجود. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، ۱۳۶۸.
جوادی آملی، عبدالله. رحیق مختوم. قم: اسراء، ۱۳۹۳.
جوادی آملی، عبدالله. فلسفه صدرا. جلد ۲. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۱.
جوادی آملی، عبدالله. قرآن در قرآن. قم: اسراء، ۱۳۸۷.
حائری یزدی، مهدی. هرم هستی. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، ۱۳۸۵.
حسن‌زاده آملی، حسن. عرفان و حکمت متعالیه. قم: الف لام میم، ۱۳۸۰.
دهقانپور، علیرضا. «ارزش زندگی از دیدگاه ملاصدرا». فصلنامه اسراء ۴، شماره ۹ (پاییز ۱۳۹۰): ۱۳۱-۱۶۱.
سبزواری، ملاهادی. شرح منظومه. تصحیح: حسن‌زاده آملی. تهران: نشر ناب، ۱۴۱۳ ه.ق.
سجادی، سید جعفر. فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۹۷.
سجادی، سید جعفر. فرهنگ معارف اسلامی. جلد ۳. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۷۳.
شامی نژاد، منوچهر و حسین اترک. «نتایج و پیامدهای اخلاقی اندیشة وجود عین الربطی معلول در فلسفه ملاصدرا بر زندگی انسان»، نشریه هستی و شناخت ۷، شماره اول (بهار و تابستان ۱۳۹۹): ۱۸۷-۲۰۲.
شبستری، شیخ محمود. گلشن راز. تهران: نشر طلایه، ۱۳۹۰.
شیخ صدوق. التوحید. تصحیح: هاشم حسینی. تهرانی. قم: نشر اسلامی، ۱۴۱۶ ه.ق.
طباطبایی، محمدحسین. تعلیقه بر اسفار اربعه. بیروت: دار احیاء التراثی العربی، ۱۴۲۳ ه.ق.
قلعه‌نویی، محمدرضا. «مبانی فلسفی و عرفانی وجود منبسط از دیدگاه ملاصدرا» (پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار، ۱۳۹۴)، ۷۳-۸۰.
کلینی، محمدبن‌یعقوب. اصول کافی. جلد ۱. تهران: دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ ه.ق.
گودرزی، مهدی. «گذر از وحدت تشکیکی وجود به وحدت شخصی وجود در حکمت متعالیه» (پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۰)، ۳۵-۵۰.
مجلسی، محمدباقر. بحارالانوار. جلد ۴. بیروت: داراحیاء التراث العربی، ۲۰۰۱.
مصباح یزدی، محمدتقی. نهایه الحکمه و تعلیقات. به کوشش: علی اوجبی. تهران: الزهرا، ۱۳۷۶.
مصباح یزدی، محمدتقی. خداشناسی. تحقیق: امیررضا اشرفی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۹.
مطهری، مرتضی. مجموعه آثار. جلد ۳. تهران: صدرا، ۱۳۸۳.
ملاصدرا. اسفار اربعه. جلد ۱، ۲، ۶. بیروت: دار احیاء التراثی العربی، ۱۹۸۱.
ملاصدرا. المشاعر. به کوشش: هانری کربن. تهران: طهوری، ۱۳۶۳.
ملاصدرا. رساله خلق الاعمال، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۵۲.
ملاصدرا. مبدأ و معاد. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۸۱.
CAPTCHA Image