مقاله پژوهشی
مرزهای همجواری فلسفه و کلام
مرزهای همجواری فلسفه و کلام

امیر دیوانی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 9-27

https://doi.org/10.22096/ek.2023.555659.1455

چکیده
  اهتمام دو دانش کلام و فلسفه به موضوعاتی است که در قلمرو تجربه قرار نمی‌گیرند: مبدأ هستی، غایت هستی و جهان‌های فراطبیعی هستی از جمله‌ی این موضوعاتند. پرداختن به این قبیل موضوعات، عقلی بودن این دو دانش ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
معناشناسی فاعلیت خداوند در پرتو رهیافت فلسفی و معرفت دینی
معناشناسی فاعلیت خداوند در پرتو رهیافت فلسفی و معرفت دینی

حجت منگنه چی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 28-45

https://doi.org/10.22096/ek.2023.541540.1410

چکیده
  رابطه خداوند با جهان و موجودات آن، رابطه ایجادی بوده و او فاعل و خالق نظام امکانی است. در تبیین چگونگی این فاعلیت، میان مشهور متکلمان و فیلسوفان اختلاف نظر کلی وجود دارد. در این میان، اختلاف نظر دیگری ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
چیستی و چگونگی تکـوّنِ شناخت عقلی تصوری (مفاهیم ماهوی) و وجـه صدق آن بر کثیرین از منظر ملاصدرا
چیستی و چگونگی تکـوّنِ شناخت عقلی تصوری (مفاهیم ماهوی) و وجـه صدق آن بر کثیرین از منظر ملاصدرا

یزدان محمدی؛ سید محمد انتظام

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 46-62

https://doi.org/10.22096/ek.2023.546200.1446

چکیده
  چکیـدهاز دیرباز چیستی مفاهیم کلی ماهوی و چگونگی پدیدار شدن آنها در فاهمه انسان برای فلاسفه مسأله بوده است. از نظر ارسطو صورت عقلی همان صورت حسی است که در فرایند تجرید و نادیده گرفتن عوارض جزئی‌کننده، ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
شناختِ عینی محصولِ داروینیسمِ فعال در معرفت‌شناسی تکاملی پوپر
شناختِ عینی محصولِ داروینیسمِ فعال در معرفت‌شناسی تکاملی پوپر

مهدی بروجردی؛ هادی صمدی؛ علیرضا منصوری

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 63-85

https://doi.org/10.22096/ek.2023.554478.1449

چکیده
  از زمان طرح توسط چارلز داروین، نظریۀ تکامل خوانش‌های متعددی به‌خود دیده ‌است. دیدگاه رایج در قرن بیستم مبتنی بر شانس‌ کور و انتخاب‌ طبیعی بود درحالی‌که در برخی دیدگاه‌های اخیر موجودات زنده را به‌عنوان ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
اراده‌ی نیک و واقع‌گرایی اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت
اراده‌ی نیک و واقع‌گرایی اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت

مصطفی زالی؛ بهنام اخگر

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 86-104

https://doi.org/10.22096/ek.2023.560519.1465

چکیده
  مفسران برساخت‌گرای اخلاق کانت مدعی‌اند که تمام ارزش‌ها و هنجارهای اخلاقی وابسته به کنشگران است و اراده‌ی نیک ارزش‌های اخلاقی را وضع می‌کند. مفسران واقع‌گرای اخلاق کانت مدعی‌اند که اراده و خودآیینی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی اشکالات شیخ احمد احسائی به رابطه نفس و بدن از دیدگاه ملاصدرا
بررسی اشکالات شیخ احمد احسائی به رابطه نفس و بدن از دیدگاه ملاصدرا

محمد صادق عباسی آغوی؛ سید محمد انتظام

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 105-126

https://doi.org/10.22096/ek.2023.556347.1456

چکیده
  مسائل انسان شناسی، از دیرباز مورد توجه ویژه فلاسفه و اندیشمندان مختلف بوده است. در این میان رابطه نفس و بدن جایگاه خاصی دارد. صدرالمتألهین با استفاده از مبانی حکمت متعالیه، دیدگاه خود را درباره رابطه ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
عدل الهی و حق بشری بررسی رابطۀ معنای عدالت خداوند و مسألۀ حق بشر با واکاوی دیدگاه استاد مطهری
عدل الهی و حق بشری بررسی رابطۀ معنای عدالت خداوند و مسألۀ حق بشر با واکاوی دیدگاه استاد مطهری

سید علی اکبر هاشمی کروئی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 127-145

https://doi.org/10.22096/ek.2023.550234.1432

چکیده
  در این جستار از طریق پژوهش در چیستی معنای عدل الهی مسألۀ حق بشر بر خدا را مورد بررسی قرار دادیم. بحث از حق بشر بر خدا لازمۀ پذیرش عدل به معنای «دادن حق هر کس به وی» به‌عنوان معنای عدل الهی است. پرسش ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
جایگاه خدا در زندگی انسان بر اساس انبساط وجودی صدرایی
جایگاه خدا در زندگی انسان بر اساس انبساط وجودی صدرایی

منوچهر شامی نژاد؛ عزیزه قائمی گرگری

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 146-158

https://doi.org/10.22096/ek.2023.541283.1406

چکیده
  این مقاله در زمینه فلسفه ملاصدرا در صدد پاسخ به این پرسش است که جایگاه خدا در زندگی انسان بر اساس نظریه وجود منبسط کجاست؟ از نظر ملاصدرا بنای خلقت بر تجلی و انبساط وجودی وجود واحد و مطلق است. معلول در ریسمان ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
جایگاه عالم ناسوت و نسبت آن با انسان از منظر ابن عربی و مایستر اکهارت
جایگاه عالم ناسوت و نسبت آن با انسان از منظر ابن عربی و مایستر اکهارت

محمدمهدی عبدالعلی نژاد؛ احمد فاضلی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 159-177

https://doi.org/10.22096/ek.2023.562612.1467

چکیده
  ابن عربی و اکهارت با وجود این‌که در بسیاری از اصول و مبانی با یک‌دیگر موافقت و مشابهت دارند، در وزنی که «تشبیه» و «تنزیه» خداوند می‌دهند، اختلاف دیدگاه دارند. همین اختلاف دیدگاه که در ابتدا ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
رویکرد ایمانگرایانه در معرفت شناسی دینی پلانتینگا
رویکرد ایمانگرایانه در معرفت شناسی دینی پلانتینگا

فهیمه خوشنویسان؛ زینب شکیبی؛ سیدعلی علم الهدی؛ جلال پیکانی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 178-199

https://doi.org/10.22096/ek.2023.1978371.1483

چکیده
  ویتگنشتاین با نگاه زبان شناختی به باورهای دینی وکیرکگارد بانگاه متعارض به گزاره های دینی جزء ایمانگرایان قلمدادمیشوند، پلانتینگا دارای رویکرد برونگرایانه و اعتمادگرایانه است. او در سازو کار رسیدن ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی جایگاه احساسات در ساختار ارزشهای اخلاقی در فلسفه برنتانو و شلر
بررسی جایگاه احساسات در ساختار ارزشهای اخلاقی در فلسفه برنتانو و شلر

فرزاد کیانی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 200-217

https://doi.org/10.22096/ek.2023.1982783.1485

چکیده
  پدیدارشناسی اخلاق نزد پایه‌گذاران این مکتب فلسفی روشی بود که بوسیله آن ساختار ارزش‌های اخلاقی در فلسفه کانت را نقد کنند. همچنین تعریف جدیدی از ارزش‌های اخلاقی ارائه ‌دهند که برمبنای حقیقت وجودی انسان ...  بیشتر
مقاله مروری
نسبت دیالکتیک وجودی و ادراک زیبایی در فلسفه افلاطون
نسبت دیالکتیک وجودی و ادراک زیبایی در فلسفه افلاطون

سارا منوچهری مقدم؛ محمدرضا ریخته گران

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 218-236

https://doi.org/10.22096/ek.2023.550286.1431

چکیده
  زیبایی در فلسفۀ افلاطون به مثابۀ یک مفهوم بنیادین از جهت خاستگاه، ماهیت، ظهور و نحوۀ ادراک آن مورد توجه واقع شده‌است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، و با ابتنا بر مهمترین رسالات افلاطون در باب زیبایی، ...  بیشتر