مقاله پژوهشی
مرزهای همجواری فلسفه و کلام
مرزهای همجواری فلسفه و کلام

امیر دیوانی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 7-26

https://doi.org/10.22096/ek.2023.555659.1455

چکیده
  اهتمام دانش کلام و فلسفه به موضوعاتی است که در قلمرو تجربه قرار نمی‌گیرند؛ مبدأ هستی و جهان‌های فراطبیعی از جملة این موضوعات‌اند. پرداختن به این دست از موضوعات، عقلی بودن این دو دانش و نیز همجواری آنها ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
معناشناسی فاعلیت خداوند در پرتو رهیافت فلسفی و معرفت دینی
معناشناسی فاعلیت خداوند در پرتو رهیافت فلسفی و معرفت دینی

حجت منگنه چی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 27-46

https://doi.org/10.22096/ek.2023.541540.1410

چکیده
  رابطة خداوند با جهان و موجودات آن، رابطة ایجادی بوده و او فاعل و خالق نظام امکانی است. در تبیین چگونگی این فاعلیت، میان مشهور متکلمان و فیلسوفان اختلاف‌نظر کلی وجود دارد. در این میان، اختلاف‌نظر دیگری ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
چیستی و چگونگی تکـوّنِ شناخت عقلی تصوری (مفاهیم ماهوی) و وجـه صدق آن بر کثیرین از منظر ملاصدرا
چیستی و چگونگی تکـوّنِ شناخت عقلی تصوری (مفاهیم ماهوی) و وجـه صدق آن بر کثیرین از منظر ملاصدرا

یزدان محمدی؛ سید محمد انتظام

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 47-64

https://doi.org/10.22096/ek.2023.546200.1446

چکیده
  از دیرباز چیستی مفاهیم کلی ماهوی و چگونگی پدیدار شدن آنها در فاهمه انسان برای فلاسفه مسئله بوده است. از نظر ارسطو صورت عقلی، همان صورت حسی است که در فرایند تجرید و نادیده گرفتن عوارض جزئی‌کننده، کلی شده ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
شناختِ عینی محصولِ داروینیسمِ فعال در معرفت‌شناسی تکاملی پوپر
شناختِ عینی محصولِ داروینیسمِ فعال در معرفت‌شناسی تکاملی پوپر

مهدی بروجردی؛ هادی صمدی؛ علیرضا منصوری

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 65-86

https://doi.org/10.22096/ek.2023.554478.1449

چکیده
  نظریة تکامل خوانش‌های متعددی از زمان طرح توسط چارلز داروین به خود دیده است. دیدگاه رایج در قرن بیستم مبتنی بر شانس کور و انتخاب طبیعی بود در حالی ‌که برخی دیدگاه‌ها موجودات زنده را ارگانیسم‌های فعال ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
اراده‌ی نیک و واقع‌گرایی اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت
اراده‌ی نیک و واقع‌گرایی اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت

مصطفی زالی؛ بهنام اخگر

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 87-107

https://doi.org/10.22096/ek.2023.560519.1465

چکیده
  مفسران برساخت‌گرای اخلاق کانت مدعی‌اند که تمام ارزش‌ها و هنجارهای اخلاقی وابسته به کنشگران است و ارادة نیک ارزش‌های اخلاقی را وضع می‌کند. مفسران واقع‌گرای اخلاق کانت مدعی‌اند که اراده و خودآیینی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی اشکالات شیخ احمد احسائی به رابطه نفس و بدن از دیدگاه ملاصدرا
بررسی اشکالات شیخ احمد احسائی به رابطه نفس و بدن از دیدگاه ملاصدرا

محمد صادق عباسی آغوی؛ سید محمد انتظام

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 109-130

https://doi.org/10.22096/ek.2023.556347.1456

چکیده
  مسائل انسان شناسی، از دیرباز مورد توجه ویژه فلاسفه و اندیشمندان مختلف بوده است. در این میان رابطه نفس و بدن جایگاه خاصی دارد. صدرالمتألهین با استفاده از مبانی حکمت متعالیه، دیدگاه خود را درباره رابطه ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
عدل الهی و حق بشری بررسی رابطۀ معنای عدالت خداوند و مسألۀ حق بشر با واکاوی دیدگاه استاد مطهری
عدل الهی و حق بشری بررسی رابطۀ معنای عدالت خداوند و مسألۀ حق بشر با واکاوی دیدگاه استاد مطهری

سید علی اکبر هاشمی کروئی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 131-150

https://doi.org/10.22096/ek.2023.550234.1432

چکیده
  در این مقاله از طریق پژوهش در چیستی معنای عدل الهی مسئله «حق بشر بر خدا» بررسی شده است. بحث از حق بشر بر خدا لازمة پذیرش عدل به معنای «دادن حق هر کس به وی» به منزله معنای عدل الهی است. پرسش اصلی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
جایگاه خدا در زندگی انسان بر اساس انبساط وجودی صدرایی
جایگاه خدا در زندگی انسان بر اساس انبساط وجودی صدرایی

منوچهر شامی نژاد؛ عزیزه قائمی گرگری

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 151-166

https://doi.org/10.22096/ek.2023.541283.1406

چکیده
  این مقاله در زمینه فلسفه ملاصدرا در صدد پاسخ به این پرسش است که جایگاه خدا در زندگی انسان بر اساس نظریه وجود منبسط کجاست؟ از نظر ملاصدرا، بنای خلقت بر تجلی و انبساط وجودی وجود واحد و مطلق است. معلول در ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
جایگاه عالم ناسوت و نسبت آن با انسان از منظر ابن عربی و مایستر اکهارت
جایگاه عالم ناسوت و نسبت آن با انسان از منظر ابن عربی و مایستر اکهارت

محمدمهدی عبدالعلی نژاد؛ احمد فاضلی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 167-186

https://doi.org/10.22096/ek.2023.562612.1467

چکیده
  ابن‌عربی و اکهارت با اینکه در بسیاری از اصول و مبانی با یکدیگر موافقت و مشابهت دارند، در وزنی که «تشبیه» و «تنزیه» خداوند می‌دهند، اختلاف دیدگاه دارند؛ همین اختلاف دیدگاه که در ابتدا در برابر ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
رویکرد ایمانگرایانه در معرفت شناسی دینی پلانتینگا
رویکرد ایمانگرایانه در معرفت شناسی دینی پلانتینگا

فهیمه خوشنویسان؛ زینب شکیبی؛ سیدعلی علم الهدی؛ جلال پیکانی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 187-208

https://doi.org/10.22096/ek.2023.1978371.1483

چکیده
  ویتگنشتاین با نگاه زبان‌شناختی به باورهای دینی و کیرکگارد با نگاه متعارض به گزاره‌های دینی جزء ایمان‌گرایان قلمداد می‌شوند. پلانتینگا رویکرد برون‌گرایانه و اعتمادگرایانه دارد. وی در سازوکار رسیدن ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی جایگاه احساسات در ساختار ارزشهای اخلاقی در فلسفه برنتانو و شلر
بررسی جایگاه احساسات در ساختار ارزشهای اخلاقی در فلسفه برنتانو و شلر

فرزاد کیانی

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 209-226

https://doi.org/10.22096/ek.2023.1982783.1485

چکیده
  پدیدارشناسی اخلاق نزد پایه‌گذاران این مکتب فلسفی روشی بود که به وسیله آن ساختار ارزش‌های اخلاقی در فلسفه کانت را نقد کنند. همچنین تعریف جدیدی از ارزش‌های اخلاقی ارائه دهند که بر مبنای حقیقت وجودی انسان ...  بیشتر
مقاله مروری
نسبت دیالکتیک وجودی و ادراک زیبایی در فلسفه افلاطون
نسبت دیالکتیک وجودی و ادراک زیبایی در فلسفه افلاطون

سارا منوچهری مقدم؛ محمدرضا ریخته گران

دوره 8، شماره 2 ، بهمن 1400، صفحه 227-246

https://doi.org/10.22096/ek.2023.550286.1431

چکیده
  زیبایی در فلسفة افلاطون به مثابة یک مفهوم بنیادین از جهت خاستگاه، ماهیت، ظهور و نحوة ادراک آن مورد توجه واقع شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با ابتنا بر مهم‌ترین رسالات افلاطون در باب زیبایی، ...  بیشتر